مقدمه
در زمان انتشار غالباً دو چار توقیف شدهاند مقاله و شمارهای که علت توقیف بوده است در این تاریخ درج شود که طرز قضاوت حکومتهای وقت و روش افکار نویسندگان مشخص گردد. »
در شماره ۸ سال چهارم مجله پیام نو نشریه انجمن روابط فرهنگی ایران و شوروی در باره کتاب تاریخ جراید و مجلات ایران تحت همین عنوان اینطور مینوید: « این کتاب فهرست الفبائی نامهای روزنامهها و مجلاتیست که تا کنون بزبان فارسی انتشار یافته و این مجلد بپایان حرف الف میرسد و از اینجا پیداست که شاید این کتاب چهار برابر این قسمت از چاپ در آید. آقای صدر هاشمی که از مؤلفان دانشمند و پر کار اصفهانت در تدوین این کتاب کوشش بسیار کرده و حق مطلب را از هر حیث گذارده است و در ضمن شرح حالهای مفیدی از برخی نویسندگان روزنامهها و مجلات مهم در این کتاب هست که فایده آنرا بیشتر میکند و در حقیقت این کتاب فصلی از تاریخ ادبیات و زندگی سیاسی ایران در این زمانهای اخیرست. »
مدیر مجله دانش چاپ طهران در شماره چهار مجله اینتم اظهار عقید. میکند: « متجاوز از یك قرن است وطن پرستانی فدا کار قلم در دست گرفته حقایق را برای اطلاع مردم در روزنامهها و مجلات نوشتند و اسیاستهای خشن و تبعیدهای اتابك اعظم ساختند، رنج دوری از یار و دیار را بخاطر آزادی ملت ایران تحمل نمودند، خود را بسیاه چال محبس محمد علیشاه افکندند؛ جلادیهای لیاخوف را قبول کردند و تا لحظات آخر زندگی از حقوق حقه ملت ایران دفاع نمودند. اما تاریخ زندگی و فداکاری آنها ثبت نگردید و از آنجائیکه نمیبایست نام آنان از صفحه تاریخ محو گردد و نسل حاضر و آیندگان از خدمات و فداکاریهایایشان و مشکلاتی که بر سر راه مربیان قوم بو د بی خبر مانند آقای صدر هاشمی پس از پانزده سال صرف وقت کتابی بنام تاریخ جراید و مجلات ایران در شرح آنچه روزنامه و مجله در ایران منتشر شده تألیف و تدوین کرده و نقصی بزرگی که از این حیث در مطبوعات جدید بود برطرف ساختهاند. تا کسی این کتاب را نخواند و بالااقل ورق نزند نمیتواند باندازه زحمات مؤلف دانشمند پی ببرد. این کتاب در محافل اهل فضل و دانش بطور شایسته و بایسته مور د حسن قبول واقع شده و اثری مفید و جدید در مطبوعات کشور قلمداد گردیده است. کتاب تاریخ جراید و مجلات ایران فرهنگی نفیس و گرانبها از مطبوعات کشور میباشد بطن قوی دیر یا زود بزبانهای خارجی ترجمه خواهد شد. »
این بود قسمتی از تقاریظ از باب جراید و مجلات و فضلا و دانشمندان کشور که درج نمودیم و برای خوف از اطناب از درج بقیه آنها در ضمن معذرت خودداری مینمائیم در این مجلد تا آنجا که امکان داشته پیشنهادات این دانشمندان به ورد عمل گذاشته شدهامید است مقبول طبع ارباب فضل و ادب واقع گردد و انتظار میرود که اگر باز هم نظریات و انتقاداتی دارند مرقوم فرمایند تا در طبعهای دیگر کتاب ملحوظ افتد. از خداوند توفیق اتمام کار را مسئلت مینمائیم. جلد دوم کتاب بحرف و بعده الیاء وبمجله (ریاضیات عالى و مقدماتی) خاتمه یافت وجلد سوم بحرف و شروع میگردد. اردیبهشت ماه ۱۳۲۹
-ح-