مقدمه
آقای ربیع انصاری مؤلف محترم کتاب (جنایات بشر یا آدم فروشان قرن بیستم) در شماره ۲۹۷ سال دهم روزنامه خود کیوان اینطور اظهار نظر مینما یند: « هفته گذشته جلد دوم تاریخ جراید و مجلات ایران تألیف دانشمند محترم آقای محمد صدر هاشمی که از حرف ب شروع و بحرف را خاتمه یافته بقطع وزیری در ۳۳۹ صفحه یك مقدمه شامل چند تقریظ که مدیر آن جراید بجلد اول این اثر نفیس نوشتهاند بدفتر کیوان رسید. رنجی را که آقای صدر هاشمی در تألیف و تدوین این کتا بر خود هموار ساختهاند اهمیت و ارزش آن برای کسانی که با قلم و کاغذ و روزنامه و چاپخانه سر و کار ندارند مجهول است ولی مدیران مجلات و جراید ایران از دو نقطه نظر بحاصل کار و زحمت آقای صدر هاشمی با نظر تحسین و تقدیر می نگرند. نخست اینکه میدانند در کشوری که تقریباً نود درصد افراد آن مواد هستند تألیف و ترجمه کتب و یا روزنامهنویسی مخصوصاً با وضع خراب چاپخانههای ایران بویژه آنکه حتی با سوادها نیز رغبت و علاقه اصولاً بمطبوعات از خود نشان نمیدهند چقدر کار پر زحمت و بیسود و پر درد سر است و بنا براین تا لیف یك چنین کتابی خاصه آنکه خوانندگان آن خیلی محدود هستند چیزی جز عشق و علاقه سرشار مؤلف آن بانجام یك خدمت مهم فرهنگی نیست. دوم اینکه تا امروز ما در کشور خود هیچگونه آمار و فهرستی از مجلات و جرائدی که در ایران منتشر شده بود در دست نداشتیم و زحمتی را که فاضل ارجمند در تألیف این کتاب تقبل کردهاند این نقیصه را مرتفع و خدمتى بزرك بفرهنك كشور نمودهاند. موضوع مهمی که واقعاً بر ارزش این خدمت فرهنگی میافزاید زحمت فوقالعادهای است که آقای صدر هاشمی در بدست آوردن نسخههای جراید و مجلات کمیاب متحمل شده و با فعالیت و پشتکار بینظیری این مهم را انجام و کنایی که در دست تألیف: ارتد بصورت یك مجموعه کاملی در دست اهل تحقیق قرار میدهند در هر صورت اهمیت این خدمت بزراع از نظر ارباب قلم پوشیده نیست و ماضن تقدیم تبریك خالصانه خود بمناسبت انتشار دومین جلد این کتاب موفقیت دانشمند محرم آقای صدر هاشمی را در چاپ سایر مجلدات آن از خداوند مسئلت میکنیم. »
دانشمند محترم آقای وزیرزاده اخگر رئیس دادگستری خراسان در طی یکنا مه متروح و مفصلی درباره طبع جلد دوم کتاب اینطور مرقوم داشتهاند: « جلد اول را تمام خواندم ولی همراه نیست از قراریکه در روزنامه کیهان خواندم جلد دوم تا حرف راه زیادتر نشده و جلد سوم و چهارمی هم البته خواهد داشت. بسیار خوب ا قدامی بود و مطبوعاتی که داشت در دریای فراموشی غرقه و محو میگردید بکرانه این کتاب نفیس پناهنده و از دست عزرائیل نسیان رهایی یافتند. »
آقای وزیرزاده در ضمن همین نامه پیشنهادی بدین شرح فرموده کهامیدواریم انرا در مجلدات اینده به وقع عمل بگذاریم. ایشان مینویسند: « نکتهای که تذکا انرا بیموقع نمیدانم این است که بیمناسبت نیست هرگاه امکان داشته باشد چرا بدی که
-ز-