برگه:تاریخ جراید و مجلات ایران از محمد صدرهاشمی جلد چهارم.pdf/۲۵

این برگ نمونه‌خوانی شده ولی هنوز هم‌سنجی نشده‌است.
حرف عين بعده الصاد
عصر
 

تبعید کلات مدت زیادی طول نکشید و مرحوم میرزا آقا مجاهد بوساطت مشیر الدوله بطهران برگشت و تا سال ١٣٢۶ قیرى دریا یتخت بسر می‌برد و در سال مذکور سفری بلندن و مصر نمود و از آنجا از راه عراق عرب بایران مراجعت کرد مدیر چهره نما در شماره ۶۴ سال پنجم روزنامه مورخ ۲۰ ذبحجة الحرام ١٣٢۶ قمری در جزو کسانیکه بمصر وارد شده درباره میرزا آقا اصفهانی می‌نویسد: « جناب آقا میرزا آقا مجاهد تاجر اصفهانی که ذكر حالات مختلف علاماتشان در اذهان سیاسیون مرتسم شده پنجم ذیحجه ١٣٢۶ از لندن بطریق پورت سعید ورود نموده و هفت روز محض دیدار آثار عتبقه و امكنه قدیم توقف نمودند و سپس از راه سویس بجانب عراق عرب عزیمت بایران رهسپار گردیدند. در مدت توقف‌ایشان آقای حاج میرزا عبدالجواد مشکی از بذل هیچگونه خدمتی نسبت بایشان فرو‌گذاری نکرده و نگارنده بر حسب دوستی و سابقه چندین ساله و ارتباط اوقات تجارتی حضور‌ایشان را مغتنم دانسته و چند سؤال نمودم. در اینجا مدیر چهره نما بذکر چند پرسش و پاسخ پرداخته که برای اطلاع از زندگانی مرحوم میرزا آقا مجاهد بطور خلاصه آن‌ها را نقل می‌نمائیم. ابتدا مدیر چهره نما می‌پرسد شما چه مسلکی دارید و از چه حزبی محسوب می‌شوید؟ جواب: قبل از انعقاد مجلس و بلوای اولیه طهران در ایران دو حزب تأسیس شد یکی مروج خیالات روحانی و یکی منشأء حرکات جسمانی - این دو می‌اهمیتش زیادتر است و اصلش از قفقاز‌یه روسیه بود که مهاجرین و فراری‌های مظلوم جمع شده و هیئتی بنام (مجاهدین) تشکیل داده و خیلی اثرات مفید برای مردم داشتند ولی افسوس که جمعی در آن‌ها داخل شده بخیال قتل محمد علیشاه افتادند. از جمله اشخاصی که از بدو ورود وصیت باعتدال کرد من بودم و از اینجهت بعضی از دوستان گفتند من تغییر مسلك داده‌ام ولی من میگویم نه مثل شاه و درباری‌ها راضی هستم بی‌ناموسانه و بوالهوسانه متعه روس‌ها بشوم و نه مثل مردمان پست فطرت دوست دارم که بوظیفه کم اجیر و کار‌گذار انگلیس‌ها باشم مسلك من استقلال وحسن استقبال وطن مقدس من است.

..... در باب اینکه کجا میل توقف دارم جنابعالی که از سایرین بهتر می‌دانید که از سال ۱۳۲۳ که ابتدای سفر فرنك من بوده است تا این ساعت ن دارای هیچ قسم اختیار نبوده‌ام. حركات من اضطراری بوده است و امروز هم با این اوضاع حاضره محبوب‌ترین نقاط را برای اقامت وطن مقدس خودم ایران را می‌دانم بواسطه اینکه آلام واکدار این چهار ساله قوای مادی و معنوی را کاهیده است و محتاج باستراحت کرده است و این استراحت در ایران است تا خدا چه مقدر کرده باشد. »

سابقا یادآور شدیم که آقا میر را مجاهد در زمان محمد علیشاه در باغشاه محبوس گردید. شرح گرفتاری او را در شماره دوم سال هفتم چهره نما مورخ ۱۵ محرم ۱۳۲۸ قمری تحت عنوان (فرق مشروطه و استبداد چیست؟) ذکر کرده که چون مقاله مذكور خوانندگان گرام را بقسمتی از زندگانی آنمرحوم آشنا می‌سارد، بعینه آنرا نقل می‌نمائیم:

-۱۹-