مطالب علمیه ومسائل غریبه وبدیعه وصنایع وفنون متأخرین حکما و فضلاء اروپا و غیره موشح خواهد شد تا آنکه طالبین علوم وسالکین جاده تربیت نیز از آن محظوظ و بهره‌مند گردند. رب زدنی علما والحقنی بالصالحین. »
از ذکر مقاله افتتاحی مذکور تحت عنوان (اخبار داخله) وقایع اصفهان و نرخ قیمت ماکولات و سایر اجناس شهری و بعد بعنوان (اخبار تلگرافیه خارجه) و (اخبار مختلفه) سه ستون از صفحه آخر روزنامه گرفته شده است.
پاورقی‌های روزنامه عبارت از رساله‌های مختلفی است که من جمله رساله‌ایست مربوط به (استدلال بر حرکت زمین) وارهمان شماره اول چاپ شده و باین مقدمه شروع می‌شود: « از آنجا که بعضی از مراتب علمیه و مطالب طبیعیه اروپا برای نکته دانی و روشن روانی ناظران ورقه خالی از تمری نیست بلکه اثری تمام و فیضی عام دارد نگارنده واجب دید که شمه از آن مطالب را در ذیل روزنامه بنگارد و بمطالعه آن روان بینندگان را روشن دارد و دیگر آنکه برخی از مردمان دانشمند خواهشمند شدهاند که شرحی از حرکت زمین با دلایل و براهین متین که تعیین شده و بمنتهای یقین رسیده در این روزنامه مسطور شود لهذا از رساله موسوم بفصول اربعه که نگارنده در سنه ۱۲۹۱ هجری نگاشته‌ام در ذیل هر صفحه سطری چند مسطور می‌شود و من الله التوفیق. »
سال اول روزنامه فرهنگ با نشر نمره ۳۹ خاتمه یافته و سال دوم آن با انتشار نمره چهل مورخ ۱۸ ربیع الثانی ۱۲۹۷ هجری مطابق ۳۰ مارس ۱۸۸۰ میلادی شروع شده است. در سال دوم مختصر تغییری در سرلوحه روزنامه داده شده بدینقسم که کلمه (فرهنک) در بالای سرلوحه بخط نسخ درشت و در زیر آن ( اصفهان) و در دو طرف قیمت اشتراک و تاریخ انتشار درج است • قیمت سالیانه روزنامه در اصفهان و توابع ۱۲ قران. طهران و عراق عجم و یزد و کاشان و بروجرد ۱۷ قران، فارس و عربستان و آذر بایجان و خراسان و گیلان و مازندران ۲۲ قران کلکته و بمبئی و سایر ممالک هندوستان و برما وققازیه ۲۵ قران سنت پترسبوک و لندن و پاریس و اسلامبول و مصر سه تومان. روزنامه فرهنگ مدت دهبال در اصفهان مرتب منتشر شده و دوره کامل آن در کتابخانه دبیرستان صارمیه موجود است.
(۸۵۶) فرهنگ
روزنامه فرهنگ در طهران بمدیری و صاحب امتیازی (اعتضاد العلماء - مرتضی. الشریف) تأسیس و درسا، ۱۳۲۵ قمری منتشر شده است. برون در کتاب مطبوعات و شعر فارسی صحه ۱۲۲ می‌نویسد من شماره دوم روز نامه فرهنگ را دارم و این شماره در چهار صفحه بقطع ۱۲ در ۶ و سه چهارم اینچ و در تاریخ ۱۹ جمادی الاول ۱۳۲۵ قمری منتشر شده است. قیمت اشتراک سالیانه آن در طهران ۱۲ قران و در سایر شهر‌های ایران باضافه قیمت پست درووسیه ۳، منات در اروپا ۷ فرانک طور انتشار فرهنگ هفتگی بوده است.
-۷۵-
