کند، اکتفا نشده است و تماماً مستند بعین شمارههای اول بوده است. مگر در موارد استثنائی که دسترسی بشماره اول میسور نبوده و در این صورت بسال انتشار اکتفا شده است.
خامساً - نگارنده در نظر داشت در ضمن این تاریخ فهرستی از مندرجات و مقالات مهم جراید ومجلات بیاورد، ولی در عمل مشاهده شد که حجم کتاب پیش از اندازه بزرگ میگردد و با مخارج گزاف طبع فعلا این کار مقدور نگردید، ولی باز هم اسامی زمانها و کتابهای سودمندی که در پاورقی روزنامهها چاپ شده ثبت گردیده است؛ امید است بعداً بتوانم این فهرست را تهیه و چاپ کنم تا جویندگان بآسانی از روی آن بتوانند از موضوعات مختلف چاپ شده اطلاع حاصل نمایند.
این عمل اگر انجام شود فایده دیگری در بر دارد و آن اینکه اشخاصی در نتیجه عدم اطلاع بتصور اینکه درباره فلان موضوع ادبی و یا علمی تا کنون بحث نشده و تحقیقی بعمل نیامده سر از نو و ابتداء بتحقیق و تتبع میپردازند؛ و راه طی شده را مجدداً، میبپیمایند غافل از آنکه در فلان شماره از فلان سال - مجله و یا روز نامه کاملاً در ضمن مقالات متعدد حلاجی شده است؛ من باب منال شرح حال كمال الدین اسماعیل شاعر معروف اصفهانی را نام، میبریم شرح حال این شاعر بقلم آقای مسرور در سال ششم ارمغان مفصلاً و با کمال دقت تدوین شده ولی باز دیده میشود کانی بعلت عدم اطلاع آنرا از نو مورد بحث قرار میدهند.
پس از بیان مقدمه فوق بذکر شمه از تاریخ مطبوعات و تحولاتی که از بدو پیدایش روزنامهنگاری تاکنون در کشور ما حاصل شده میپردازیم و بعد وارد اصل کتاب میشویم.