مطبوعات ایران ( صفحه ٣٥ ) مینویسد : يك نسخه روزنامه بنام اتفاق در دست دارم که در رشت با چاپ سنگی منتشر شده و مورخ بتاریخ ۲۱ ربیع الاول ۱۳۲۷ قمری مطابق ۱۲ آوریل ۱۹۰۹ است . مدیریت این روزنامه بعهده ( میر عبدالباقی و علی آقا ناظم ) موسسين مدرسه اتفاق و اشعاری خطاب بمحمد علیشاه در آن درج است .
نگارنده در اثر دسترسی پیدا نکردن به نمونههای این روزنامه تا کنون تفصیل بیشتری در باره این دو روزنامه بدست نیاورده و معلوم نشد که روزنامه که برون یاد آور شده همان است که ما عنوان قرار داده ایم با غیر از آن است .
(۳۵) اتفاق اسلام
روز نامه اتفاق اسلام بمدیری و نگارندگی ) سرور - جویا ) در شهر هرات افغانستان بزبان فارسی در سال ۱۲۹۹ شمسی تاسیس و شماره ٤٤ سال هشتم آن در ٤ صفحه بقطع بزرك در مطبعه حروف سربی ( مطبعه دانش ) طبع و در تاریخ سه شنبه ٢٦ جمادى الثانى ١٣٤٩ قمرى و ٢٦ عقرب ۱۳۰۹ و ۱۸ نوامبر ۱۹۳۰ منتشر شده است. روزنامه اتفاق اسلام هفته یکبار روزهای سه شنبه طبع و منتشر میشده و خصوصیات آن بدین قرار است: محل اداره هرات چهار ،باغ جنب مدیریت خارجه . بها ؛ شهر هرات سالیانه ٦ افغانی • داخله افغانستان ۷ افغانی . مالك خارجه ١٥ افغانی قیمت شماره ۸ پیسه همه امور تحریریه بنام مدیر فرستاده میشود. جریده ما در پذیرفتن همه نوع مقالات حاضر و در اصلاح آن خود اداره مجاز و مختار است .
روزنامه اتفاق اسلام با کاغذی خوب و طبعی مرغوب همه هفته مرتبا چاپ میشده و اسم روزنامه ( اتفاق اسلام ) با خط نستعلیق درشت در عنوان روزنامه نوشته شده و در آن این جمله ( سال تاسیس ۱۲۹۹ ) درج است.
مندرجات روزنامه تمام بزبان فارسی و عبارت است از مقاله افتتاحی ( در شماره نمونه مقاله مذکور تحت عنوان تقدیر خدمت نوشته شده) و اخبار خارجه و وقایع هرات و مقالات متفرقه و مقالات وارده و چند آگهی . در شماره نمونه در صفحه ٤ اشعاری بعنوان ( ادبیات ) اثر طبع ( ملا عبد الله احراری ) بفارسی درج شده که دو شعر اول آن بدین قسم است :
ای نفس اگر زفعل بد خود گذر کنی * خود را زیر پا بکشی تاج سر کنی
ورجا بجا بمانی وز شیوه نگذری * خود را مقیم دوزخ و نار سفر کنی
روزنامه اتفاق اسلام با اینکه بزبان فارسی بوده ولی در افغانستان نفوذ و شهرتی بسیار داشته است چنانکه در شماره ٤٤ سال هشتم در يك مقاله وارده خطاب بمدیر روز نامه چنین نوشته است: چون اتفاق اسلام یگانه زبان حصه بزرك افغانستان و مخصوصا مایلن اهالی فراه و هرات است بنا بر این هر واقعه که در این حصه ملك واقع شود
