شهر مملکت محروسه آذربایجان؛ روزنامه ملتی مملکت آذربایجان: و بنابر ضبط کتابخانه دولتی برلین (آذربایجان) و چون از این روزنامه تاکنون نگارنده نمونه بدست نیاورده و شاید در ایران هم نسخه از آن نباشد لذا بطور تحقیق نمیتوان نامی برای آن معین کرد اسامی مذکور از روی مقاله ) روزنامهنگاری در ایران ( از شماره ۷ دوره جدید روز کاره و همچنین از فهرست روز نامههای آذربایجان مرحوم تربیت استخراج شده است.
بنابر تصریح نویسنده مقاله روزنامهنگاری در ایران؛ این روزنامه سومین روزنامه نامهایست که بزبان فارسی منتشر شده و یك نسخه از آن که صفحه اول ندارد در کتاب خانه دولتی برلین محفوظ است. محل انتشار آن در تبریز؛ با چاپ سنگی و بنا برضبط شماره ۱۳ رجب ۱۳۷۵ قمری روز نامه وقایع اتفاقیه سال تا آن اوایل ١٢٧۵ میباشد. آنچه در روزنامه وقایع اتفاقیه بنقل از روزنامه کاوه در باره این روزنامه نوشته شده این است: « در این روزها ( منظور همان سال ۱۳۷۵ قمری است ) حکم شده است که در تبریز روزنامه طبع شود که احوالات آذربایجان و غیره در آن نوشته شود، و باز بنقل از روزنامه کاوه در شماره ۱۵ شوال از آن سال مینویسد، « از قراری که در روزنامه منطبعه دارالسلطنه تبریز نوشتهاند »
تاریخ آخرین شماره این روزنامه نیز در دست نیست و مرحوم تربیت در فهرست روزنامههای آذربایجان مینویسد « این روزنامه چندین سال دوام کرده است » محتمل است بعداً باسم ( تبریز ) مبدل و در سالهای ۱۲۹۰ و ١٢٩۶ با این اسم منتشر شده باشد.
(۴۵) اخبار ایرانی
اطلاع نگارنده از این روزنامه عبارت از چند سطریست که عیناً از مقاله ) روز نامهنگاری در (ایران) از شماره ۶ دوره جدید روزنامه کاوه نقل میشود. در مقاله مذکور مینویسد: « اولین روزنامه فارسی که بسیاق جراید فرنگستان چاپ شده بطور تحقیق معلوم نیست کدام بوده. در کتاب (مطبعه خارج از فرنگستان )
در ذیل ماده دهلی، پایتخت قدیم هند؛ ذکر شده که در شماره هفتگی (اکبر ایرانی) یا ( اخبار ایرانی ) در سنه ۱۷۹۸ میلادی ( ۱۳ ۱۲۱۲ ) در آن شهر منتشر بوده است که در صورت صحت احتمال کلی دارد که این روزنامه فارسی بوده است چه دهلی درسته ۱۲۱۸ بدست انگلیها گذشته (۱) و پیش از آن مشکل است که روزنامه انگلیسی در آنجا داتر بوده باشد و ممکن است اسم آن روزنامه اخبار فارسی بوده که در املای فرنگی تصحیف شده و (اخبار) در هندوستان روزنامه را گویند. »