برگه:تاریخ روابط ایران و انگلیس (جلد۱).pdf/۳۹۹

این برگ هم‌سنجی شده‌است.
۳۸۹

دارد که در ضمن انجام وظیفه میتواند بایجاد اتحاد و یگانگی ملت افغانستان مساعدت نماید. در تمام اوقاتی که این قضایا در حال انجام است تمام نفوذ دولت انگلیس برای پیشرفت هر مقصود مفیدی که برای خیر عامه است بکار خواهد رفت، هر گاه اختلاف نظری پیش آمد برفع آن خواهد کوشید و اگر خسارتی فراهم گردد جبران آنرا تأمین خواهد نمود علاوه بر تمام اینها اختلافات و مشاجراتی که در این چند سالهٔ اخیر در افغانستان پیش آمده و سعادت و نیک‌بختی ملت افغانستان را دوچار خطر نموده است این اقدامات فعلی آنهارا دفع خواهد نمود. حتی نسبت بآن عده امرائیکه در افغانستان عملیات خصمانهٔ آنها اسباب خسارت و دشمنی نسبت بدولت انگلستان شده است در صورتیکه تا فرصت باقی است تسلیم شده بدشمنی خودشان خاتمه دهند و بر خلاف سابق بخیر و صلاح وطنشان عمل نمایند، با آنها نیز از روی عدل و انصاف رفتار شده حیثیت و شرافت آنها محفوظ خواهد ماند. خاتمه.

حسب‌الامر فرمانفرهای کل هندوستان اعلام گردید. امضاء (و. ح. مکنوتن) منشی حکومت هندوستان در خدمت فرمانفرمای کل – اول اکتبر ۱۸۳۸.»

این اعلامیه موقعی اشاعت یافت که قشون محمدشاه بیست روز متجاوز بود هرات را ترک نموده بودند، با این حال این اعلامیه را علیه دولت ایران منتشر نمودند و قشون انگلیسی و قشون سیخها با قشونهائی که برای شاه شجاع‌الملک تهیه نموده بودند در دهم دسامبر ۱۸۳۸ بطرف افغانستان بحرکت در آمدند.

این قشونکشی به بهانهٔ آمدن محمدشاه بهرات تجهیز شده بود ولی باطن امر جهت تصرف مملکت سند و اشغال افغانستان و مسلح نمودن ممالک آسیای مرکزی علیه دولت ایران بوده که در این تاریخ بواسطه نزدیکی بدولت روس اسباب ناراحتی خیال اولیای امور انگلستان را چه در هند و چه در لندن فراهم نموده بود.

داستان این لشکرکشی یکی از داستانهای حزن‌انگیز و رقت‌آوری است که در تاریخ لشکرکشی‌های ممالک آسیای مرکزی کمتر نظیر دارد. از این عدد چهل هزار نفری که بافغانستان اعزام گردید و باعث برهم زدن اوضاع افغانستان شد فقط یک نفر