برگه:تاریخ روابط ایران و انگلیس (جلد۲).pdf/۱۳

این برگ نمونه‌خوانی شده ولی هنوز هم‌سنجی نشده‌است.
۳۹۷

است و فعلا مشغول میباشند منافع دولت انگلیس را در آسیای مرکزی تهدید کنند و طوایف افغانستان را علیه منافع انگلیس بشورانند.»

باری بهر عنوانی که بود انگلیسها محمدشاه را از محاصرهٔ هرات باز داشتند و شاه در شعبان ۱۲۵۴ هجری (مطابق اوایل نوامبر ۱۸۳۸) بتهران رسید و تمام مدت سفر و محاصره ۱۶ ماه طول کشید. در این ضمن فتنه‌های خفته بوسایل عمال خارجی بیدار شده اغتشاشاتی در ایران بروز نموده بود مانند طغیان آقاخان محلاتی و غارت محمره و اغتشاش و فتنه‌های دیگر که از هر یک بمرور جلوگیری شد و همه اصلاح گردید.

اما اینموضوع که محمدشاه مجبور شد از محاصره هرات دست بردارد همیشه خاطر شاهرا مکدر داشت، چه میدانست که در این امر منافع ایران پایمال اغراض دولت انگلیس گردیده و اقدامات آنها ملت ایرانرا از یک حق مشروع خود محروم نموده است و انتظار داشت پادشاهان اروپا در اینموضوع با دولت ایران مساعدت نمایند.

قبلا اشاره رفت که محمدشاه از میامی میرزا حسین آجودانباشی را برسالت بدربارهای دول اطریش، فرانسه و انگلستان روانه نمود. در استانبول از سفیر ایران پذیرائی شایانی نمودند. در وینه مترنیخ دیپلمات معروف اطریش که در آنزمان حیات داشت از او پذیرائی خوبی نمود و بمطالب او رسیدگی کرد. چون دولت انگلیس مایل نبود نمایندهٔ دولت ایران بلندن برود، بمأمور خود مقیم در شهر وینه نوشته بود که به نمایندهٔ مختار دولت ایران که مأمور دربار لندن است اخطار نمایند که دولت انگلستان حاضر نیست از نمایندهٔ دولت ایران پذیرائی کند یا او را در دربار خود بپذیرد. مترنیخ خیلی سعی نمود شاید بتواند اجازه تحصیل کند که میرزا حسین خان مقدم بلندن برود ولی مورد قبول واقع نشد حتی با یک عبارت خوشمزه بمترنیخ جوابدادند که لطفاً بنمایندهٔ ایران بگوئید بانگلستان سفر نکند.

در تاریخ ناسخ‌التواریخ مینویسد:

«ایلچی انگلیس که در نمسه بود حسین خان را دیدار کرده و تذکر داد که