برگه:تاریخ روابط ایران و انگلیس (جلد۲).pdf/۵۹

این برگ نمونه‌خوانی شده ولی هنوز هم‌سنجی نشده‌است.
۴۴۳

بندهٔ درگاه تنخواه او را همینجا نقد میدهم و حال آنکه هر چه بمخارج معدن لازم بود از دیوان داده شده، مخارج و مواجب معدنچی‌ها را نیز موافق قبض از دولت علیه داده‌اند، مساوی چهل هزار تومان و چیزی باطمینان جنرال مشار الیه و معدنچی‌ها از دولت علیه داده شده است، اما تا بحال چهل هزار تومان از معدن کذا بدولت علیه عاید نگشته است.

جواب مطلب هشتم – معلمین دولت بهیه موافق قرارداد مطلقاً حق ندارند که مواجب از دولت علیه بخواهند. پیشترها که در تعلیم افواج قاهره زحمت میکشیدند ولیعهد مرحوم و اعلیحضرت شاهنشاهی نیز محض مرحمت ملوکانه هر ساله انعام و مقرری و قیمت خانه و غیره عنایت میفرمودند و در این دو سال که سفر هرات اتفاق افتاد آنها بحکم ایلچی دولت بهیهٔ انگریز از موکب همایون بطهران و تبریز مراجعت کرده مصدر هیچگونه خدمت نشدند که مستحق انعام و مواجب شوند اما نظر باینکه در ولایت ایران غریب بودند باز امنای دولت علیه همان انعام و احسان قدیم را التفات کردند، مگر بسیار کم از این بابت عاید آنها نشد، چنانکه شما خود مرقوم فرموده‌اید؟ و سبب نرسیدن این جزئی تنخواه آنستکه مستر مکنیل آنها را بدون استحضار امنای دولت علیه از تبریز بسمت بغداد روانه ساخت. واضح است که این جزئیات را امنای دولت علیه مضایقه نخواهند فرمود.

جواب مطلب نهم – تفصیل این فقره در جواب مستر مکنیل مشروحاً مرقوم است و البته بعد از استقرار مراتب دوستی و التیام در دولت، در امـر تجارت هم قراری که موافق مصلحت طرفین باشد داده خواهد شد ولکن با این وصفها که مستر برجیس با اهل ایران بد معامله شده تجار انگریز را بدنام نموده، مشکل است که بعد از این تجار دولت علیه جرأت بمعاملهٔ اهل انگریز تکلیف نمایند و مطمئن باشند از اینکه در وقت مطالبهٔ طلب، آنها را بشرع انگریز تکلیف نکنند.

علی ای حال؛ بعد از آنکه سئوال و جواب طرفین باتمام رسید و در دوستی دولتین اثری نبخشید آجودانباشی تفصیل این سئوال و جواب را بزبان انگلیسی بیست و پنج نسخه نوشته بهمهٔ سفرای دول خارجه و ببعضی از امراء و وزراء و وکلاء و رعیت انگلیس رسانیده که عموماً از کیفیت ماجری استحضار حاصل نمایند و نسخه‌ای