برگه:تاریخ مختصر احزاب سیاسی ایران، جلد اول.pdf/۲۲۱

این برگ نمونه‌خوانی شده ولی هنوز هم‌سنجی نشده‌است.
امتیاز نفت شمال

نمود و پس از مدتی اجازه داده شد که بتهران مراجعت نماید و چنانکه بعداً خواهیم دید در کابینه‌ایکه سردار سپه تشکیل داد عضویت پیدا میکند.

ضمن این بازپرسی و یا متعاقب آن کشف میشود که گویا تروریست‌هائی که میبایستی مبادرت بعملیات تروری نمایند از نظامیان بودند (معلوم نیست این عده تروریست جزو کمیته سری در بالا بوده و یا بشخصه قصد ترور کردن سردار سپه را داشته‌اند) دستگیر و بعنوان اینکه این نظامیان بر خلاف دیسیپلین و مقررات رفتار کرده‌اند بنا بر حکم محکمهٔ نظامی امر بتیرباران میدهد و ابلاغیهٔ نیز برای گرفتن زهر چشم نظامیان و اشخاص ذی‌نفوذ صادر مینماید و سه ساعت بظهر مانده روز ۵ میزان چهار نظامی را تیرباران میکنند.[۱]


۳۷- امتیاز نفت شمال

در فصول پیشین اشارتی بامتیاز نفت شمال شد و نشان دادیم که در نتیجه این عمل چگونه دو دولت مقتدر همسایه از دولت قوام‌السلطنه که بانی این بنای شگرف بود ناراضی گردیدند.

اکنون ضروری میدانم که فصلی خاص در این موضوع باز کنیم. هر چند اگر بنا باشد داد معنی در مبحث نفت شمال داده شود باید کتابی مفصل در این باره نوشته شود، بلکه کتابها هم نخواهد توانست داد این مطلب را کما هو حقه بدهد!

همین قدر باختصار باید بگوئیم که این عمل هر چند از پیش نرفت و با دسایس بزرگ اجانب و فریب خوردن بلکه حماقت بعضی از رجال کشور و خیانت برخی دچار شد.

اما فهمانید که ایرانی در یافته است که باید جل و گلیم خود را بتوسط سرمایهٔ دولت امریکای شمالی از آب بیرون کشد و مصلحت خود را در آن دیده است که با همدستی دولت اتازونی خود را از گرداب فقر که پیاپی او را در آن هل میدهند نجات دهد!

شاید حس رقابت شدیدی که در بین دول ذینفع همه وقت موجود است در این وهله باعث بر آن شد که نگذاشتند ما (یعنی جمعیت اصلاح‌طلبان و مرحوم مدرس و قوام‌السلطنه) سال نخستین مجلس چهارم را بپایان رسانیم...


  1. تاریخ مکی
۱۹۴