برگه:تاریخ مختصر احزاب سیاسی ایران، جلد اول.pdf/۳۷۴

این برگ نمونه‌خوانی شده ولی هنوز هم‌سنجی نشده‌است.
تاریخ احزاب سیاسی ایران

نطق مدرس:

مدرس ـ قسمتی از عرایض بنده را آقای شاهزاده اظهار داشتند اگر چه آقایان و مستخدمین امروز خسته شده‌اند ولی یک مطالبی است که انشاءاللّه بعد از عرض رفع خستگی خواهد شد ـ موضوع عرض من مجلس چهارم است که چگونه آمد و تکلیفش چه بود ـ تقریباً شش سال فترت طول کشید. با چه وقایع و حوادثی که دنیا را متزلزل کرد و چه حوادثی در ایران رخ داد که همه آقایان مستحضر هستند و هر چه تصور نمیکردیم واقع شد مثل مهاجرت مثل قحطی مثل جنگهای داخلی مثل قرارداد مثل کودتا که هرکدام در جنبهٔ خودش یک حادثه عظیمی است برای یک مملکت ضعیف و فقیری، در این بین انتخاباتی هم واقع شد که دورهٔ چهارم مرضی و مطبوع ملت واقع نشد کما اینکه در اول تأسیس مجلس هم شخص بنده نظریات خوبی نداشتم و انتظار خدمات خوبی از این دوره نداشتم ـ بالاخره مجلس دوره چهارم وجود خارجی پیدا کرد و نظریات مردم نسبت بمجلس بین افراط و تفریط واقع شد و حتی منتهی باین شد که بعضی اطاله لسان‌ها هم نسبت ببعضی یا نسبت باغلب شنیده و دیده شد لکن هر چیز مخفی باشد عملیات مخفی نیست اگر امروز مخفی باشد فردا ظاهر و هویدا خواهد شد و در هر صورت با توافق نظر یکدیگر یک کارهای مهمی شده است. در غیبت مجلس و فترت سیاست خارجی یک‌طرفی شده بود و حالا نیست و با توافق نظر یکدیگر جلب مستشارانی از دنیای تازه کردیم که امیدواریم با وجود آنها خیلی اصلاحات بشود و خیلی از قوانین وضع شده است مانند نفط شمال و ممیزی و غیره و غیره که هریک بجای خود مهم و اساسی است. توسعهٔ قشون و نظام هم در مجلس چهارم شده است.

میفرمائید سردار سپه مرد کاری و جوهردار باکفایتی است بلی باجوهر و کفایت است ولی موافقت مجلس قشون را تا بنادر برد مجلس پول فراهم کرد مجلس قوت به نظام داد مملکت امن شد ولی توفیق از خداوند بود که مارا موفق کرد بمساعدت با او بنده عقیده‌ام اینست که یکی از کارهای مهم این دوره سپردن زمام فترت است بآقای مشیرالدوله و جهت این سه نکته است ـ مکرر عرض کرده‌ام رجال مملکت ما هر کدام برای یک موقعی خوب هستند به عقیده من و تمام آقایان رئیس‌الوزراء حالیه

۳۴۷