فتوا‌ها از طرف حضرت خمینی و حضرت حکیم نوعی نوشداروی پس از مرگ سهراب تلقی شد- بسکه روحانیت دیر می‌جنبد ولی به هر صورت غنیمت است.
پس از این دسته صاحبان فتوا که البته انگشت شمارند، خطبا و وعاظ و روحانیان طراز اول را در دسته دوم روشنفکران می‌گذارم که هر کدام در قلمرو نفوذ مذهبی خود، پیشوایی می‌کنند. همان‌ها که نمونه هاشان را در «مدرس» و «سید اشرف الدین نسیم شمال یا در «طباطبایی» و «کاشانی» و دیگران داریم. نمونه عالی این دسته «ملک المتکلمین» است.
پس از این دسته آخوند‌ها و پیشنماز‌ها و ملا‌های شهر‌ها و دهاتاند که در دسته سوم جایشان می‌دهم. ایضاً به اعتبار نتایج تربیتی که بر کارشان مترتب است از اخبار و سنتی که می‌آموزند و اساطیر مذهبی را که رواج می‌دهند و گره گشایی‌هایی که در حل و عقد امور معاش و معاد مردم مملکت دارند و آرامش و ناآرامی وجدان مذهبی مردم که به دست‌ایشان است.
پس از‌ایشان روضه خوان‌ها و منبری‌ها و مداح‌ها را در دسته چهارم می‌گذارم به اعتبار اینکه در کارشان قصد تبلیغاتی و انتفاعی بر دیگر مقاصد می. چربد. اگر در کار دسته‌های پیش قصد قربت می‌چربد، در کار این دسته از چنین قصدی کمتر سراغ می‌توان گرفت. که تا طی نکنند به منبر نمی‌روند و الخ...
در تأیید اثر تربیتی کار روحانیت اشاره به این نکته می‌کنم که هم اکنون علاوه بر دبیران و آموزگارانی که با سابقه روحانیت در فرهنگ
