برگه:سبک‌شناسی، جلد ۱.pdf/۴۵

این برگ نمونه‌خوانی نشده است.
– ۱۳ –

-- هاتک مانسریک . مخلوطی از مطالب اخلاقی وقوانین واحکام دینی است ، داتیک - فقه و احکام و آداب وهمام از تست اما بعد از این تاریخ (یعنی بعد از قرن سوم هجری) معلوم نیست چه وقت بار دیگر اوستا دست خورده و قسمتی از آن از میان رفته است . باری آنچه امروز از این کتاب در دست ماباقی است پنج جزو با پنج بخش است و این نام معروف ۱ - بعنا که گاه - جزء آنست، و معنی آن ستایش میباشد . ۲ - ویبره . که آن هم از ملحقات بسنا و در عبادانست ، و معنی آن و همه ردان و پیشوایان ۲۰ است. ۳. وندیداد ـ که در اصل و ندبودات بوده است، یعنی ادعیه و اوراد بر ضد . دیوان و اهر بمنال ۳ ۴ - پشت - که قدمت تاریخی اوستا از آن مستفاد می شود آنهم ازماده پستاو بمعنی عبادت وستایش است * ه . خرده آروستا ۔ یعنی اوستای مختصر یا مسائل مختصر وخرد اوستار آن عبارتست از عبادات روزانه و ماهیانه وسالیانه و اعیاد و جشنها و طریقه زردتشتی گری و کشتی بستن و آداب زناشوئی وعروسی و سوگواری وغیره * ۱ - تلفظ این کلمه در اوستا : بسته است یعنی عبادات ، و کلمه «جشن» که فارسی بمعنی عید وروز شادمانی عمومی و ملی است، از این دیده است و اصل آن « تیشن » بوده که با جیم و سین بشین تبدیل شده است و اما این فعل «بز» است ۲ - اصل اوستایی این کلمه « ویسهرو » بواو مجهول، و ویسبه و وسپ در پهلوی یعنی «همه» و «رنو» و« رت ، و در ده بهمنی پیشوای بزرگ دین است و شاهنامه رد وهیر بدرا مرادف آورده است و نیز سیاوخش را که دارای جنبه قدس میدانسته است «رده خوانده بپوشید در ع سیاوخش رد زره را گره بر کمر بند زد م که به ۳ - اصل آن لفظ «ویدیوداته» و پهلوی آن : جذ دیودات، پسنی = قواعد و اصول ضد دیو، وافق «بود» یا «جده بضم اول هما است که در زبان دری «جدا» گوئیم و رجزه که از نیوداستثنا است نیز از همین لفظ باقی مانده است ۴ ـ از ماده «یسن» و بهمان معنی است که گذشت . ه - دور تک ایستاک، بیولوی نامیده شده و معنی آن خرده اوستا میباشد و بیشتر آن بزبان پهلوی و پازند است ۱