برگه:سبک‌شناسی، جلد ۱.pdf/۶۶

– ۳۴ –

---

- ۳۴ - بسه زبان پارسی و عیلامی و آشوری ، و اخیراً قریب سی هزار خشت مکتوب بخط میخی که نظیرش در شوش نیز بدست آمد در تخت جمشید پیدا شد و برای پختن و خواندن بفیلادلفی بامریکا ارسال گردید و نیز لوحه های زرین و سیمین که در زیر بایهای عمارت بعنوان د ملاد ، یعنی سنگ یادگار بنا بخط میخی از داریوش بدست افتاده در موزه ایران باستان در تهران موجود میباشد . این کاخ ها را اسکندر ملعون پس از وروز بپارسا عمدا آتش زد و علامت آتش سوزی هنوز در آن پیداست و نگارنده خود زغال های قدیم را دیده است ! در تنده کوه بیرون ازین عمارت نیز در دخمه است و دخمه سومین که گویا از آن داریوش سوم بوده ناتمام مانده است ، بر آند و دخمه نیز نقوش و نامهایی کنده شده است . ۴ ـ کتیبه ای در تنگه سوئز یافته اند از داریوش اول دارای هشتاد کلمه که بعضی از آنها محو شده است ، مضمون کتیبه مذکور چنین است ـ بعد از عناوین والقابی که در همه کتیبه ها مهدول است گوید : « داریوش شاه میگوید من پارسیم و بدستیاری پارسیان مصر را گشودم و فرهودم از آب روانی که نیل نام دارد و در مصر جاریست بسوی دریایی که از پارس با نجا می روند این کار را بکنند و این کال کنده شد چنانکه من فرمان دادم و کشتیها روانه شدند از مهر از درون این کال پارس چنانکه اراده من بود » ن - کتیبه نقش رستم : در سه میلی تخت جمشید دخمه هایی بر بدنه کوه کنده و تراشیده اند ، اینها سه دخمه است که یکی روی دیگری بشکل چلیپا کنده شده است ، و ۲۴ متر و نیم از زمین بلندتر است. در قسمت بالای این آثار حجاریهای زیبا و صورت داریوش و « حماس » و سریری که روی گاس نهاده شده و داریوش بر آن ایستاده است نقش گردیده و کتیبه هم بامر داریوش در آنجا کنده شده است . - آثار داریوش : شوش در خاک خوزستان ، و پایتخت زمستانی شاهان هناهشی بوده است . درشوش ا .. کال لغتی است که از فرهنگها فوت شده است . این لغت از لغات پهلوی شرقی است و خاصه مشهد و خراسان جالیه بوده است ، در ادیات دری بنظر نیامده و درست مانی کانال است . یعنی نهر بزرگی که دستی آنرا کنده باشند با خود آب آنرا احداث کرده باشد . و کال فرم خان در مشهد معروفت . از اشعار است که در واقعه سالار پسر الهیار خان گفته شده : تا زمیخانه و می نام و نشان خواهد بود سنگر ما اب کال قرمغان خواهد بود این است را ما اینجا عوض ترعه که ترجمه اصل بود انتخاب کردیم. (S -