برگه:مجمع التواریخ میرزا محمدخلیل.pdf/۲۱

این برگ نمونه‌خوانی نشده است.

این خبر بحضور پادشاهی رسد متصدیان و کارکنان پادشاهی از شما بازخواست خزانه و محاسبۀ خرج آنها را خواهند خواست و این معنی موجب وهن احوال شما و قلت منافع خواهد بود بهتر آنست که بالفعل مردمی که داخل قلعه شده‌اند باز باید طلبید و مقدمۀ محاربه را طول باید داد تا صعوبت این امر در نظرها موجب عظم این کار گردد و دستاویزی برای خرج خزاین بدست آید. خسرو خان از بخت‌برگشتگی و سوء تدبیر مردم را از دروازۀ قلعه بقهر و جبر بازگردانید و در این بین امیر اویس وقت شب چون بعد از جنگ با ابدالی فتح کرده مراجعت نمود لشکر خود را در جای خود نیافت وهم و هراس عظیم بر او مستولی گردید، می‌خواست از همان‌جا روانۀ قلات غلزۀ که مسکن اصلی او بود گردد، بعضی از افاغنه که رفیق او بودند گفتند که مصلحت در اینست که اول تحقیق باید کرد که بر قلعۀ قندهار چه آمد اگر بتسخیر قزلباش در آمده باشد چنانکه ظاهر ظن و گمان همین است پس گریختن و خود را بمساکن خود رسانیدن سهل است و اگر صورتی دیگر گرفته و بتصرف قزلباش درنیامده باشد هر چند این معنی ظن ضعیفی است پس چرا باید رفت و بفتح و ظفر امیدوار باید بود.

بهمین خیال جاسوسی را بطرف قلعه فرستادند، در اندک وقتی جاسوس مراجعت نموده بر کیفیت حادثه اطلاع داد. فی‌الفور امیر اویس از راه دروازۀ ماشوری که پشت قلعه است خود را شباشب به اندرون قلعه رسانید و سجدۀ شکر بجا آورده بفتح و غلبۀ خود متیقن گردید و هر برجی به سرداری و هر دروازۀ به سالاری مقرر گردانید و خود روز و شب مسلح و مکمل بر دور قلعه می‌گردید و مردم را تحریص بر هوشیاری و خبرداری و دلداری می‌نمود و می‌گفت که از بسیاری فوج قزلباش هراسان مباشید که عن‌قریب فتح و ظفر نصیب من خواهد شد و این قوم را اگر فتح در نصیب بود قلعۀ گرفته را از دست نمی‌دادند.

ذکر در بیان تحقیق شکل قلعه قندهار و بیان نقشۀ آن

بر طالبان احوال ماضیه و مبصران اخبار سالفه پوشیده نماند که قلعۀ قندهار در ازمنۀ سابقه چندان استحکامی نداشته و بعد از این که فی‌مابین سلاطین صفویه و