سواحل دریای عمان است بنابراین لازم نمود که فی‌الجمله از احوال بلاد عمان و پادشاهان آن بلاد که آنها را در اصطلاح آنجا امام گویند نوشته شود تا موجب زیادتی بصیرت مستخبران احوال گردد.
ذکر احوال ائمۀ عمان و مستولی گشتن آنها بر آن بلاد و بغی و طغیان سیف بن سلطان امام آن بلاد۱ و تاراج بعضی از بنادر فارس و تسخیر جزیرۀ بحرین و قشم و لارک که در جزیرۀ دراز واقعست
بر دیده‌وران با بصیرت و مطالعه‌کنندگان با ذکاء و فطانت پوشیده نماند که بلاد
________________________________________
[۱] پس از او سلطان بن سیف امام و سلطان عمان شد و او مرد فتاک و مقتدر فعالی بوده مسقط را هم از دست پرتغالیها گرفت و او در سنۀ ۱۰۹۰ درگذشت. و پس از او پسرش بلعرب جانشین وی گشت چهارده سال سلطنت کرد و مرد و پس از او برادر او سیف بن سلطان بن سیف پادشاه عمان شد تا در ۱۱۲۳ فوت شد و مقصود از سیف بن سلطان در متن کتاب همین شخص است و او مرد شجاع سفاکی بوده فتوحات زیادی نموده از جمله ریاض پایتخت آل سعود و احساء و قطیف و بحرین و جزیرۀ قشم و لارک و بندر عباس را متصرف شد. پس از او خلاف کلمه شد بین اهل عمان، عدۀ پسر او را که صغیر بود به سلطنت قبول فرمودند وعدۀ محمد بن ناصر غافری را و اثر این اختلاف تاکنون در عمان باقی است. پس از این اختلاف کم‌کم سلطنت یعاربه رو بضعف گذاشت و سلسلۀ دیگری که سلاطین بوسعیدی باشند تخت سلطنت را تصرف نمودند و اول ملوک بوسعیدی احمد بن سعید بن احمد بن محمد البوسعیدی الازدی العمانی بود و تاکنون سلطنت در اعقاب او باقی است. توضیح آنکه در یعاربه سلطنت با امامت و مقام روحانیت جمع بود چه اباضیه یعنی خوارج که اهالی عمان و مسقط و زنگبار افریقا بر این مذهب هستند خاندان یعاربه را امام مفترض‌الطاعۀ خود می‌دانستند ولی فعلا سلطنت از امامت منفصل شده و امام خوارج در خارج عمان در صحرا زیست می‌نماید و سلطان در عمان حتی سلطان زنگبار همان امام را مفترض‌الطاعۀ خود می‌داند. (شهاب الدین الحسینی النجفی المرعشی)
- ↑ (۱) «مخفی نماند که در مملکت عمان طوائف و سلاسل مختلفه سلطنت نموده‌اند یکی از آن فرق سلسلۀ سلاطین یعاربه است سیف بن سلطان از آن سلسله است و اول آن خاندان ناصر بن مرشد یعربی است که در ۱۰۳۴ به سلطنت رسیده و با پرتغالیها جنگها نموده و آنها را از سواحل عمان دور نمود فقط در مسقط باقی بودند. وی در سنۀ ۱۰۶۰ درگذشت.
