برگه:3 Sal Dar Darbar-e Iran.pdf/۲۴۷

این برگ نمونه‌خوانی شده ولی هنوز هم‌سنجی نشده‌است.
فصل ششم: مسافرت به فراهان، وبای عام
۲۵۱
 

در خوراندن سولفات دوکینین به نوکران حتی به قاطرچیان خود به خصوص وقتی که دیدم که همگی آنان زیر باران مانده و سراپا خیس شده بودند هیچ تردیدی به خود راه ندادم بلکه احتیاط را لازم شمردم.

بعد از یک ساعت تمام به منزل تازه یعنی به قلعۀ محمد علی خان که قلعه‌ای است سنگستانی واقع در طرف چپ جاده رسیدیم.

جاده در این قسمت ناتمام و بریده‌بریده است زیرا که چندی قبل از شورش اخیر به ساختن آن شروع کرده بودند ولی بر اثر پیش‌آمد مزبور متروک ماند. قسمت‌های ناتمام جاهایی است که زمین کوهستانی است یا محتاج به تسطیح بوده. پلی بر روی رودخانه بسته‌اند که پنجاه متر طول دارد در صورتی که عرض رودخانه از پنج متر متجاوز نیست. همین کیفیت می‌فهماند که رودخانه در موقع طغیان تمام دهانه‌های پل را می‌گیرد.

وزیر مختار ایران در وینه به این امید که جای برادر مرحوم خود جهانگیر خان را بگیرد و با اردو همراه بود در اینجا دچار حادثه‌ای شد به این معنی که چون شاه او را به حضور طلبید و او خواست که با جثه درشت خود از گودالی بپرد و ملتفت عرض آن نشد تعادل را از دست داد و در گودال افتاد و پایش پیچ برداشت.

۱۷ مه = ۲۰ شوال

علی‌آباد از آبادی‌های متعلق به امین‌السلطان است و در دامنه تپه‌ای قرار دارد و دورادور آن حصاری از گل کشیده و حافظ آن چند برج بلند است. پیش از آن‌که به آنجا برسیم از بالای تپه کم‌ارتفاع خشکی دریاچه ساوه را که طول آن از عرضش به مراتب بیشتر است دیدیم. کسی به من گفت که تشکیل این دریاچه نتیجه شکسته شدن سدی است که آن را یکی از اعیان به قصد آباد کردن املاک خود به ضرر خیر عموم باعث شده است.

این دریاچه خواه از شکستن سدی تشکیل یافته باشد خواه به طریقی دیگر محل آن در نقطه‌ای قرار دارد که چند رودخانه از جهات مختلفه به آنجا متوجه می‌شوند و در این گودال شور فرو می‌ریزند. این گودال مرکزی ظاهرا ته دریاچه شور عظیمی است که سابقا این اراضی را در زیر داشته و وسعت آن به مراتب از وسعت حالیۀ دریاچه ارومیه