برگه:FarhangeNafisi.pdf/۱۰۳

این برگ نمونه‌خوانی نشده است.
–۸۹–

اثلب

( aslab ) و ( eslab ) ا. ع. خاك.

و سنگ. و سنگ‌ريزه‌ها يق بقية الاثلب.

اثلة

( aslat ) ا. ع. واحد اثل يعنى يك درخت شورۀ گز. ج. اثلاث. و ساز و سامان.

و اصل و بيخ و بنياد. و حسب و نسب. و آبرو و حرمت و عزت و افتخار و نيك‌نامى و سر افرازى. و دولت و مال و سرمايه. و ذخيره و تداركى كه بجد و جهد حاصل شده باشد.

ج: اثال. و قولهم هو ينحت فى اثلتنا:

او مى‌رندد در بيخ ما و طعن مى‌كند در حسب و نسب ما.

اثلة

( aslat ) و ( asalat ) ا ج. ع. متاع خانه.

اثلغى

( aslaqiy ) ا. ع. نره.

اثلق

( aslaq ) ا. ع. - مأخوذ از بربرى - تخم دل آشوب و تخم پنجنگشت.

اثلم

( aslam ) ا و ص. ع. كنارۀ وادى رخنه دار شده و شكسته شده. و دم شمشير ريخته و دندانه‌دار شده. و باصطلاح عروض اثرم.

مر اثرم.

اثم

( asm ) م. ع. اثم اثما و اثاما.

مر. اثام.

اثم

( esm ) ا. ع. گناه. و مى. و قمار.

و كارى كه كردن آن ناروا باشد.

اثم

( esm ) م. ع. اثم اثما و مأثما (از باب سمع): كناره كرد.

اثم

( asem ) ص. ع. گناه‌كار و بزه‌كار.

اثماد

( esmād ) م. ع. اثمده اثمادا:

مثمود ساخت او را.

اثماد

( essemād ) م. ع. فرود آمدن بر ثمد.

اثمار

( asmār ) ع. ج ثمر ( samar ).

اثمار

( esmār ) م. ع. مسكه برآوردن شير. و اثمر الشجر: ميوه آورد آن درخت.

و اثمر الزبد: گرد آمد مسكه. و اثمر الرجل: بسيار مال شد آن مرد.

اثمال

( esmāl ) م. ع. باقى گذاشتن چيزى.

و بسيار سر شير بستن شير.

اثمان

( asmān ) ع. ج ثمين ( samin ) و ثمن ( saman ) و ( somon ).

اثمان

( esmān ) م. ع. اثمن الرجل اثمانا: خداوند شتران ثمن گرديد آن مرد.

و اثمن القوم: هشت عدد گرديدند آن گروه و اثمنه سلعته: قيمت كرد متاع او را.

و داد وى را بهاى آن. و كذلك اثمن له سلعته.

اثمد

( asmad ) ا خ. ع. نام موضعى.

اثمد

( esmed ) و ( osmod ) ع. سنگ سرمه كه قسمى از سولفور انتيمون است و آن را سنگ انتيمون نيز گويند.

اثمن

( asman ) ص. ع. گرانبهاتر و باقيمت‌تر.

اثمن

( asmon ) و

اثمنة

( asmenat ) ع. ج ثمن ( saman ).

اثميداد

( esmidād ) م. ع. اثماد اثميدادا: فربه گرديد.

اثن

( osn ) ع. ج اثنة ( osnat ).

اثن

( oson ) ا. ع. بت و صنم و وثن و قوله تعالى: ان يدعون الا اثنا اى وثنا (در بعضى قرائتها).

اثنا

( asnā ) ا. پ. - مأخوذ از تازى - ميان و بين و در ميان و ما بين.

و هنگام. و در اين اثنا: در اين بين و در اين هنگام.

اثناء

( asnā' ) ع. ج ثنى ( seni ) و ( senā ).

اثناء

( esnā' ) م. ع. دوم شدن مر ديگرى را يق هذا واحد فاثنه اى كن ثانيه. و اثنى البعير: در سال ششم درآمد آن شتر. و اثنى عليه: ثنا گفت بر وى.

اثناه

( essenāh ) م. ع. دو تاه گرديدن.

و خراميدن. و بازگرديدن.

اثناعشر

( esnā-acar ) ا. ع. عدد دوازده.

و نيز رودۀ اول از روده‌هاى انسانى كه متصل و پيوسته بمعده است.

اثناعشرى

( esnā-acari ) ا خ. پ - مأخوذ از تازى - آن طايفۀ از شيعه كه بدوازده امام معتقدند - و مصنف اين كتاب اميد دارد كه خاك پاى اين طايفۀ ناجيه محسوب گردد.

اثنان

( esnān ) م. ع. اثن الهرم اثنانا:

كهنه گرديد.

اثنان

( esnāne ) ا. بصيغۀ تثنيه. ع. دو مرد.

و روز دوشنبه. ج اثناء و اثانين. و اثنان اثنان م ف.: دوتا بدوتا.

اثنة

( osnat ) ا. ع. درختان موز انبوه و بهم پيچيده. ج اثن.

اثنتان

( esnatāne ) ا. به صيغۀ تثنيه. ع.

دو زن.

اثنوى

( esnaviy ) ص. ع. آنكه بروز دوشنبۀ پيوسته روزه دارد.

اثنى

( esniy ) ص. ع. منسوب به اثنان و اثنا عشر.

اثنية

( esniyat ) ع. ج ثناء.

اثنى عشرية

( esnā-acariyat ) ج ا خ. ع.

اثنا عشريها يعنى آن طايفۀ از شيعه كه بدوازده امام معتقدند.

اثنين

( esnayne ) ا. ع. بصيغۀ تثنيه دو.

و اثنين اثنين م ف: دو به دو. و يوم الاثنين ا: روز دوشنبه - در شعر يوم اثنين بدون الف و لام هم مى‌گويند.

اثنيناء

( esninā' ) م. ع. دو تاه شدن. و باز گرديدن.

اثو

( asv ) م. ع. اثوت به و عليه اثوا و اثاوة. مر. اثاوة.

اثواء

( esvā' ) م. ع. اثوى بالمكان اثواء: دير ماند در آنجاى. و فرود آمد. و اثويته:

ملازم اقامت او گردانيدم. و مهمانى كردم او را.