و بستگى. و معاهده. و سرگذشت و ماجرا.
و حادثه و سانحه و عارضه و هر امر ناگهانى.
و هر كارى كه گاه پديد آيد و بدون سبب واقع شود. و اتفاق حسنه: نيك‌بختى ناگهانى و غير منتظر. و خوشبختى پسنديده.
اتفاقا
( ettefāqan ) م ف. پ. - مأخوذ از تازى - بغتة و بطور ناگهانى و بدون انتظار.
و متفقا و بطور يكدلى و يكجهتى. و شايد و يحتمل. و بطور كاميابى و عاقبت بخيرى.
اتفاقات
( ettefāqāt ) ج ا. پ. - مأخوذ از تازى - سوانح و ناگهانيها. و بهره‌منديها و كاميابيها و عاقبت‌به‌خيريها.
اتفاقى
( ettefāqi ) ص. پ. - مأخوذ از تازى - ناگهانى. و اختيارى. و عارضى.
و اجماعى. و م ف. بدون قصد.
اتفال
( etfāl ) م. پ. اتفله اتفالا:
بويناك كرد آن را. قال على عليه السلام:
قم عن الشمس فانها تتفل الريح.
اتقاء
( etteqā' ) م. ع. پرهيز كردن يق اتقيت الشيى اتقاء - اصله او تقيت قلبت الواو ياء لانكسار ما قبلها و ابدلت منها التاء فادغمت فلما كثر استعماله على لفظ الافتعال تو هموا ان التاء من نفس الكلمة فجعلوه اتقى يتقى بفتح التاء فيهما و كسر الهمزة و فتح القاف فى الماضى و فتح التاء و كسر القاف فى المضارع ثم لم يجدوا له مثالا فى كلامهم يلحقونه به فقالو تقى يتقى مثل رمى يرمى و يق فى الامر تق و للمراة تقى.
اتقاد
( etteqād ) م. ع. افروخته شدن آتش.
اتقار
( etteqār ) م. ع. آهستگى نمودن.
و بردبار گشتن.
اتقان
( etqān ) م. ع. اتقن الامر اتقانا:
استوار كرد آن كار را.
اتقاه
( atqāho ) ما اتقاه اللّه! - كلمۀ تعجب - چه پرهيزگار است!
اتقاه
( etteqāh ) م. ع. بنهايت رسيدن.
و بندگى كردن. و سخن شنيدن. يق اتقه له يعنى بندگى كرد او را. و سخن ويرا شنيد.
اتقياء
( atqiā' ) ع. ج تقى.
اتك
( atak ) ا. پ. يورش و هجوم و حمله.
اتك
( atak ) ا. پ. - مأخوذ از تركى - دامنۀ كوه و صحراى وسيع.
اتكا
( ettekā ) ا. پ. - مأخوذ از تازى - تكيه. و تكيه‌گاه.
اتكاء
( ettekā' ) م. ع. بر هيأت متكى و يا بر پهلوى چپ افكندن يق ضبر به فاتكاه.
اتكاء
( ettekā' ) م. ع. تكيه كردن. و تكيه گاه گردانيدن جهت كسى.
اتكار
( ettekār ) م. ع. آشيانه ساختن مرغ.
اتكاع
( ettekā' ) م. ع. درشت گرديدن.
و استوار و مقرر شدن.
اتكال
( ettekāl ) م. ع. كار بكسى گذاشتن.
و اعتماد كردن بر كسى (و يعدى بعلى) يق اتكلت على فلان فى امرى.
اتكال
( ettekāl ) ا. پ. - مأخوذ از تازى - اعتماد و توكل.
اتل
( atl ) م. ع. اتل اتلا و اتلانا و اتلالا (از باب ضرب): گام نزديك نهاد هنگام خشم. و اتل من الطعام: سير شد شكم از آن طعام.
اتلاء
( atlā' ) ع. ج تلو ( telv ).
اتلاء
( etlā' ) ع. اتليته اياه: در پى او كردم ويرا. و ما زلت اتلوه حتى اتليته اى تقدمته و صار خلفى. و يق فى الدعاء اتلاه الله اطفالا اى اتبعه اولادا. و اتليته: حوالۀ وى كردم. و اتليته ذمة:
عهد و زنهار دادم او را. و اتليت حقى عنده:
باقى گذاشتم نزد وى اندكى از حق خود.
و اتليته سهما: تير امان دادم او را. و اتلاه: داد او را اتلاء. و اتلت الناقة:
داراى بچه‌اى شد آن ناقه شتر كه پس وى مى‌رود. و قولهم فى الدعاء على الانسان:
لادريت و لا اتليت اى لا تتلى اى لا تكون لها اولاد.
اتلاج
( etlāj ) م. ع. داخل كردن.
اتلاج
( ettelāj ) م. ع. درآمدن. و در آوردن.
اتلاد
( atlād ) ا. ع. مال كهنۀ قديمى موروثى. و ستورى كه نزد صاحبش زاده و يا نتاج داده باشد. و ج ا خ. نام چند بطن از عبد القيس.
اتلاد
( etlād ) م. ع. اتلد الرجل اتلادا: خداوند مال كهنه گشت آن مرد.
اتلاع
( etlā' ) م. ع. اتلع الثور من الكناس: بيرون كرد آن گاو را از جاى باش. و اتلع فلان: گردن ستيخ كرد فلان.
اتلاع
( ettelā' ) م. ع. اتلع فلان والعه: پوشيده است بر من كار فلان و نمى‌دانم زنده است يا مرده.
اتلاف
( etlāf ) م. ع. هلاك كردن.
اتلاف
( etlāf ) ا. پ. مأخوذ از تازى - تلف. و خرج بيهوده. و تضييع و هلاك و تباهى. و تخريب.
اتلافات
( etlāfāt ) ج ا. پ. - مأخوذ از تازى - تباهيها. و خرابيها. و تلفها.
اتلال
( atlāl ) ع. ج تلّ.
اتلال
( etlāl ) م. ع. اتل الرجل فى الصلوة اتلالا: راست ايستاد آن مرد در نماز. و اتل المائع: چكانيد آن مايع را.
