برگه:IranDarZamanSasanian.pdf/۱۸۲

این برگ هم‌سنجی شده‌است.

می‌باشد.[۱] از جمله چیزهایی، که در هیربذستان شرح داده‌اند، وظایف آن روحانی است، که برای اجراء تکالیف دینی به دهات و قصبات اعزام می‌شود و بیان کارهایی است، که آن روحانی در مدت غیبت خود برای تأمین کشت و زرع خویش باید بکند و همچنین ترتیب استخدام زنی یا کودکی است، که معاونت در اجراء مراسم دینی نماید. در قسمت دیگر از هوسپارم نسک مسئله مزدی، که باید برای تعلیم یک نفر زئوتر[۲] (رئیس مراسم آتشکده)[۳] و سایر اعمال روحانی[۴] داد، بحث شده است. زارعین هر دهی مکلف بوده‌اند، که لوازم روحانی مأمور آنجا را تهیه و آماده کنند.[۵]

روحانیون نه فقط مأمور اجراء تشریفات مذهبی بودند، بلکه هدایت معنوی قوم و تهذیب نفوس نیز بعهده آنان بود. تعلیمات بطور کلی اعم از ابتدائی یا عالی بدست روحانیون اداره می‌شد، زیرا که فقط این طایفه همه رشته‌های علوم زمان را در دست داشتند. علاوه بر کتب مقدسه و تفاسیر آن، ظاهراً کتب بسیار در الهیات و قضائیات منتشر بوده است. الیزه نام یک نفر موبد «رئیس مغان» را ذکر کرده است،[۶] که بسبب احاطه بر علوم معقول بلقب افتخاری همگ‌دین (یعنی «کسی که


  1. خلاصه آن در دینکرد، کتاب ۸، فصل ۲۸ آورده شده و یک قسمتی از آن دو هنوز موجود است. نیرنگستان، چاپ عکسی داراب دستور فلوتن سنجانا، بمبئی ۱۸۹۴؛ ترجمه انگلیسی بلسارا. ائیرپستستان و نیرنگستان Aerpastan and Nirangastan، بمبئی ۱۹۱۵. نیرنگستان بتصحیح و تحشیه آناتول واک Anatol Waag (تحقیقات ایرانی، ج ۲). لیپزیگ ۱۹۴۱.
  2. Zaotar
  3. برای آگاهی از جزئیات راجع به عبادت پایین‌تر فصل سوم را ببینید.
  4. دینکرد. کتاب ۸، فصل ۳۱، فقره ۲۰.
  5. دینکرد، کتاب ۹، فصل ۴۱، فقره ۱۶. بنا بر مندرجات ورشتمان سرنسک Varrhtmansarask، که کتاب دیگریست از اوستای ساسانی.
  6. انگلوا، ج ۲، ص ۲۳۰.