در تواریخ بسی از آتشکدههای جبال را، که سرزمین ماد قدیم باشد، نام بردهاند، از آن جمله آتشکده قزوین؛ و شیروان، نزدیک ری، و کومش است (که شاید همان شهر صد دروازه ۱اشکانیان باشد ۲.)
کاوشهای علمی، که گیرشمن از سال ۱۹۳۵ در شهر شاپور انجام داد، منتهی بکشف آتشکدهای شد، که ظاهرا از زمان شاپور اول است ۳.
در سالهای اخیر در بسیاری از ویرانههای آتشکدههای ایران تحقیقات علمی صورت گرفته است، از آن جمله در معبد اردشیر اول در فیروزآباد-دیگر آتشکدههایی که در قصر شیرین (سهراه خانقین-کرمانشاه) وجود داشته و آتشگاه جیره در ناحیه شاپور و آتشکده نزدیک قم (قلعه دختر) و غیره. معمولا عمارت آتشکده عبارت از بنای شکل ۷-آتشگاه اصفهان
1- Hecatompylos
۲-فهرست کامل در کتاب شوارتز، ایران در قرون وسطی، ص ۸۳۷. ذکر آتشهای بهرامی، که اردشیر تأسیس کرد در کارنامگ، بخش ۴، فقره ۸ و ۲۹. در بندهشن ایرانی (انکلساریا، ص ۱۲۸، سطر ۱۱-۷) از آتش کومش سخن رفته است؛ نگاه کنید مارکوارت مسینا، فهرست، ص ۵۶.
۳-مجله صنایع آسیایی، ج ۱۰، ص ۱۱۷، و ما بعد و ج ۱۲، ص ۱۲، و ما بعد.