برگه:IranDarZamanSasanian.pdf/۳۲۷

مجبور شد پنج ولایت از ارمنستان صغیر را بروم واگذار کند. تردت مجددا بر ارمنستان تسلط یافت و ولایت ایبری (گرجستان) تابع قیصر شد.^[۱]

شکل ۲۳-سکه هرمزد دوم

(موزه ملی کپنهاک)

صلحی، که در سال ۲۹۸ بین ایران و روم واقع شد، قریب چهل سال دوام یافت. پس از سلطنت هرمزد دوم پسر نرسی (۳۰۲ یا ۳۰۹ الی ۳۱۰)، که به عدالت و نیکویی مشهور مانده است (ش ۲۳)، شورش و جنگ داخلی درگرفت. آذرنرسه، که یکی از پسران هرمزد دوم از زن اول او بود به سلطنت رسید، ولی چون اعیان و نجبای مملکت را ناراضی نمود، پس از چند ماه از سلطنت خلع شد. یکی از برادرانش را کور کردند، برادر دیگرش را، که هرمزد نام داشت، به زندان افکندند، اما بعد فرار کرد و به رومیان پناه برد. مقارن این احوال بزرگان طفلی خردسال موسوم بشاهزاده شاهپور را، که پسر هرمزد دوم از زن دیگر او بود، به پادشاهی برگزیدند.^[۲]

شاهپور دوم مدت هفتاد سال (از ۳۰۹ یا ۳۱۰ تا ۳۷۹) سلطنت کرد. در زمان صغر او مادرش به همراهی بزرگان دولت سلطنت می‌کرد. در منابع شرقی

---

1. رک یوستی، فقه اللغه،۲، ص ۵۲۰.
2. نلدکه، طبری،۵۱، شماره ۳: هرتسفلد از روی کتیبه در تخت جمشید، که خواندن آن خالی از اشکال نیست، چنین فرض کرده است، که شاپور دیگری برادر بزرگ شاپور دوم معروف به سگانشاه وجود داشته (هرتسفلد، پایکولی، ص ۱۲۱ و ۵۰ و گزارش باستان، ج ۴، ص ۲).