مروارید حقیقی دوختهاند. بعضی از جامهها را با تصویر حیوانات نقش بستهاند، مثل میش کوهی، و خرس، و مرغابی، و حواصل، و این جانوران را معمولا به طرزی ساختهاند، که گاه رو بجانب یمین و گاه بسمت یسار قرار گرفتهاند. همچنین بعضی از نقوش مرکبه هم میبینیم، مثلا مرغابیهایی که رشتههای برگ بشکل لوزی آنها را احاطه نمودهاند، و در فاصله آنها جابجا ستاره، یا گل، یا تاج مرواریددوزی ساختهاند، که محیط بر هلالهایی هستند و در فواصل آن شاخه سدر و مرغان بسیار دیده میشود، گاهی هم صفحات مدوری رسم کردهاند، که شاخه سدر یا صورت پرندگان در آنها قرار دارد. زنانی، که در شکار گراز طاقبستان پاروزن قایقها هستند، جامه در بر دارند منقش بدوایری که سر گراز در آنها ترسیم شده است؛ یک قطعه از منسوج عهد ساسانی با همین نقش در موزه حرفههای هنری[۱]برلن محفوظ است؛ این پارچه را در یکی از کلیساهای آلمانی برای بستن یکی از اشیاء مقدسه آن کلیسا بکار میبردهاند. باری در حجاری مزبور پادشاه، که در قایق ایستاده، لباسش دارای نقش اژدهاست، که آن را هیپوکامپ میخوانند. این حیوانی خیالی است، که مأخوذ از اژدهای صنایع چینی است[۲]، همین نقش در جامه خسرو پرویز، که سوار بر اسب است، دیده میشود، و نیز در قطعۀ از منسوجات ساسانی، که در موزه سوثکن سینگتون[۳]مضبوط است، بنظر میرسد. چند قطعه پارچه دیگر، که از دوره ساسانی باقی مانده، صورت پادشاهی را در شکارگاه نشان میدهند، که سوار بر اسبی بالدار با مرکب عجیبی است، و در پیرامونش صورت جانوران گوناگون منظما رسم گردیده است[۴]. از نقوش منسوجات
- ↑ Kunstgewerbe Museum
- ↑ در «تاریخ صنایع» این حیوان را سینمرو senmurv نامیدهاند، که پرندهایست در داستانهای حماسی ایران و به فارسی امروز آن را سیمرغ خوانند.
- ↑ South Kensington
- ↑ دمرگان،۴، ص ۳۲۳ و بعد؛ هرتسفلد، دروازه، ص ۱۲۱ و بعد، تصاویر ۶۵-۶۱؛ زاره، صنایع ایران قدیم، تصویر ۹۸ و ۹۹؛ تاریخ صنایع، ۴٬۱۶۶.