ولی این قانون خود کمتر از آن نبود که فرمانروایی خودکامی برای سراسر روم برگمارده شود. زیرا شهرها و سرزمینها که با قانون پیشین در اختیار پومپیوس نگذارده شده بود همانا فروگیا[۱] و لوکااونیا[۲] و گالاتیا و کاپادوکیا و کیلیکیا و کولخیس بالا و ارمنستان بود که اینک به دستیاری این قانون آنها نیز به اختیار وی سپرده می‌شد.
گذشته از لشکرهایی که به دستیاری آنها لوکولوس تیکران و مثرادات را زبون گردانیده بود. هم این قانون لوکولوس را از نیک‌نامی و سرفرازی فیروزیهای خود بی‌بهره می‌ساخت و کسی را به جای او می‌فرستاد که تنها در بهره‌مندی از نیک‌نامی فیروزمندی جانشین او می‌شد نه در بیم و رنج جنگ. ولی این نکته در نزد دسته آریستوکراتیس[۳] چندان مهم نبود اگرچه ناگزیر بودند که لوکولوس را ستمدیده بشناسند، ولی پروای ستمدیدگی او را چندان نداشتند.
بلکه آنچه بیشتر مایه دلگیری آنان بود اینکه آن همه زور و توانایی در دست یک پومپیوس او را به خودکامی و بیدادگری خواهد برانگیخت و این بود که در نهان یکدیگر را دیده و به همدیگر دل داده قرار بر آن نهادند که با آن قانون همداستان نباشند و مخالفت کنند و به آن آسانی آزادی خود را از دست نهادند.
ولی چون آن روز فرا رسید که بایستی پیشنهاد قانون صورت یابد همگی از ترس مردم دل باختند و خاموشی گزیدند مگر کاتولوس[۴] که دلیرانه می‌خروشید و از قانون و نتیجه آن نکوهش می‌نمود و چون دیدکاری در برابر مردم نمی‌تواند روی به سناتوس برگردانیده داد زد:
پس شما پیروی از نیاکان پیشین خود کرده سر در کوه‌ها بگذارید تا بتوانید آزادی خود را نگاه دارید.
بااین‌همه همگی دسته‌ها به آن قانون رأی دادند و پومپیوس در نبودن خودش دارای یک فرمانروایی بزرگی گردید که سولا[۵] تنها به زور سپاه و گشادن شهر روم توانسته بود آن فرمانروایی را داشته باشد.
- ↑ Phrygia سرزمینی در میان آسیای کوچک که می‌گویند یکی از شهرهای آن ایکونیوم بوده که امروز به نام «قونیه» خوانده می‌شود.
- ↑ Lycaonia سرزمینی در آسیای کوچک.
- ↑ آریستوکراسی یک گونه حکمرانی است و مقصود آن است که رشته حکمرانی نه در دست همگی بوده بلکه در دست بزرگان و توانایان باشد.
- ↑ Catalus
- ↑ Sylla یکی از سرداران روم است که به دیکتاتوری رسید ولی اندکی نکشید که مرد.
