س- ممکن است لطف بفرمایید اسم بعضی از این جوانان را بگویید؟
ج- بعداً میرسیم و به شما میگویم. موضوع این پول بود و ما به این ترتیب حساب میکردیم که در نتیجه اینکه تقاضای ریال زیاد خواهد شد و خارجی‌ها به ریال احتیاج دارند و باید ارز خارجی وارد بکنند اگر دولت ایران ارز را آزاد بکند، ارزی که آنموقع تحت نظارت دولت بود، ریال ایران ترقی خواهد کرد و پول‌های خارجی تنزل پیدا میکند و تورم پول هم در ایران صورت نخواهد گرفت، ولی اگر تسلیم خارجی‌ها بشود، آنها ارزهائی در ایران میریزند و ریال فوق‌العاده‌ای به دست میآورند و تورم شدیدی که موجب آثار و زیان فوق‌العاده خواهد بود، به وجود خواهد آمد. این مطلب به قدری واضح و آشکار بود که بلافاصله مورد توجه اشغالگران قرار گرفت. فروغی که دکتر مشرف نفیسی را وزیر دارایی کرد در همان روزهای اول با فشاری که از طرف خارجی‌ها مخصوصاً انگلیسی‌ها وارد آمد، دولت نرخ لیره و دلار را به قیمت بسیار بالاتر از آنچه تا آن تاریخ رایج بود، تثبیت کرد. آنها هرچه و به هر مقدار که میخواستند ارز و تا حد محدودی طلا به حساب دولت ایران میگذاشتند و ریال میگرفتند و وارد بازار ایران میکردند. این کیفیت یعنی ترتیبی که دکتر مشرف نفیسی در تثبیت نرخ ارزهای خارجی داد باعث شد که تورم فوق‌العاده‌ای در داخل مملکت به وجود آید و اثر آن گرانی فوق‌العاده اجناس شد و به تدریج این گرانی به همه‌ی مملکت سرایت کرد و در ظرف یکی، دو سال قیمت بعضی از کالاها تقریباً صدبرابر شد. بنده به خاطر دارم که قند یک من شاید یک تومان به پنجاه تومان رسید، یعنی پنجاه برابر شد. روغن که در روز اول جنگ منی سه تومان بود، در سال دوم جنگ به منی چهل یا پنجاه تومان رسید. قدرت خرید ریال یک دهم ارزش سابق آن شد و این برای طبقاتی که درآمد ثابت داشتند و برای آن‌هائی که حقوق‌بگیر بودند مثل کارمندان و کارگران وضع مصیبت‌بار گرانی و حتی قحطی عجیبی به وجود آورده بود. به‌خصوص که خارجی‌ها هم برای مصارف خودشان گندم و غلات و مواد خوراکی ایران را میخریدند، قحطی بطوری بود که در تهران و در شهرهای ایران نان پیدا نمی‌شد. یک جور نان‌هائی مخلوط از مواد و عناصری
