برگه:Khatabeh-Taghizadeh.pdf/۱۱۳

این برگ نمونه‌خوانی شده ولی هنوز هم‌سنجی نشده‌است.
سه خطابه
۱۱۱
 

۴- وکلای ایرانیان غیرمسلم در مجلس اول چه کسانی بودند؟

ج- در ضمن خطابه گفته شد که از حق داشتن وکیل در مجلس که به زردشتیان و ارامنه و یهود داده شده بود زردشتیان استفاده کرده و ارباب جمشید را بوکالت خودشان بمجلس فرستادند ولی ارامنه و یهود استفادهٔ مستقیم نکرده بلکه علمای مجلس یعنی مرحوم بهبهانی و طباطبائی را وکیل خود قرار دادند. در مجلس‌های بعد، از هر سه طایفه وکیل برای مجلس انتخاب شد بلکه بارامنه حق داشتن دو وکیل داده شد.

۵- اسباب ائتلاف روس و انگلیس و تقسیم ایران بمناطق نفوذ بشکلی که بعمل آمد چه بود؟

ج- جواب این سئوال هم تا حدی در ضمن خطابه‌ها داده شد. سبب اصلی و عمده خارجی بود که تزاید قدرت آلمان بود که موجب شد فرانسه و انگلیس مناقشات قبلی خود را کنار گذاشته در سنه ۱۹۰۴ مسیحی با تقسیم شمال آفریقا میان خود یعنی باز گذاشتن دست فرانسه در مراکش و دست انگلیس در مصر ائتلاف و در واقع برضد آلمان متحد شدند و بعداً تا حدی باوساطت فرانسه که متحد رسمی ‌روس بود انگلیس و روس با گذاشته‌شدن تبت و افغانستان و قسمت کوچکی از ایران تحت نفوذ انگلیس و واگذاری قسمت کلی از ایران بروس ائتلاف کردند. در آن موقع پیشرفت و قدرت و نفوذ روس در ایران باعلا درجه رسیده بود و هم تسلط فوق‌العاده و مانع للغیر در دربار ایران پیدا کرده بودند بحدیکه بیم آن میرفت که آنها حتی در جنوب ایران و خلیج فارس نیز راه یافته و دست‌اندازی نمایند و گاهی شایعهٔ فکر اجاره‌دادن بندرعباس بروس انتشار یافت و این موجب وحشت فوق‌العاده و تزلزل عظیم انگلیس میشد پس با واگذاری قسمت اعظم ایران بروس راضی شدند که بواسطه عهد ائتلاف