و در سه فقره اولی فرداً فرد اخذ رأی و باکثریت تصویب گردید.
لکن در فقره چهارم آقایان مدرس حاج آقا و حاج شیخ اسدالله را بواسطه اینکه رأی در این موقع دور نیست اسباب تزلزل هیئت وزراء بشود عقیده این بود که اخذ رأی موکول ببعد شود - آقایان حاج شیخ محمدحسن و حاج عزالممالک اظهار داشتند نظامنامه داخلی اجازه نمیدهد اعتبارنامه نمایندگان در حال توقیف و تعطیل باشد و البته آقایان وزراء حق خواهند داشت پس از تصویب نمایندگی ایشان از نمایندگی ملت مستعفی شده و بمقام وزارت باقی باشند بر حسب تصویب مجلس مذاکرات در این موقع ختم و در دو فقره پیشنهاد آقایان مدرس و حاج شیخ اسدالله رای گرفته شد پیشنهاد آقای مدرس که مشعر بود بر اینکه اخذ رای در نمایندگی آقایان وزراء بماند به بعد از رسیدگی باعتبارنامه‌های نمایندگان حاضره رد شده و پیشنهاد آقای شیخ اسدالله که تقاضا مینمود رأی در اینخصوص بماند به بعد از تصویب اعتبارنامه‌های سه ربع وکلای حاضره تصویب شد.
آقای حاج شیخ اسدالله راپورت شعبه پنجم را راجع بنمایندگی آقای حاج سید رضا فیروز آبادی قرائت نموده باکثریت تصویب شد در این موقع شروع بمذاکره در اعتبارنامه‌هائی که در جلسه قبل مخالفت شده بود گردیده و آقای مدرس در خصوص راپورتهای شعبه اول راجع به آقایان حاج میرزا حسین خان و حاج سید اسدالله و سلیمان میرزا نمایندگان اصفهان اظهار داشتند اهالی بلوک جی و کلارج متشکی بوده‌اند که اعلان انتخابات بانها داده نشده و انجمن جزء هم در آن بلوک تشکیل نشده و این ترتیب مخالف قانون است - آقا حاج عزالممالک مخبر جواب دادند بواسطه قرب مسافت بلوک مزبوره بشهر انجمن نظارت مرکزی تشکیل انجمن جزء را در آن بلوک لازم ندانسته لکن بتمام بلوک اعلان انتخابات ارسال شده چنانچه عده از اهالی همین بلوک بمرکز حاضر شده و در انتخابات شرکت نموده‌اند در این صورت شکایت متشکین خالی از واقعیت بوده در انتخابات اصفهان رعایت تمام نکات قانونی شده است بالاخره بنمایندگی آقایان حاج سید اسدالله سلیمان میرزا و حاج میرزا حسین خان یک یک اخذ رأی شده نمایندگی ایشان تصویب گردید و نیز در باب راپورتهای شعبه اول راجع بنمایندگان مازندران آقای مدرس اظهار نمودند بعضی شکایات از آمل و نور رسیده که شعبه در راپورت خود معترض بان شکایت نشده و نیز جوابی بر آن شکایات نداده‌اند که نمایندگان از روی بصیرت رأی دهند آقای مخبر و ناصرالاسلام گفتند اولاً بعضی از شکایات بهیچوجه قانونی نبوده و بعضی دیگر هم از داوطلبان وکالت است که بنا بر نظریات شخصی شاکی هستند و الا صورت مجلس و راپورت مأمور وزارت داخله دلیل بر صحت جریان انتخابات مازندران بوده و این شکایات بهیچوجه وارد نیست بالاخره برای کافی بودن مذاکره اخذ رأی شده باکثریت تصویب شد پس از آن در خصوص آقایان عدل‌الملک – نظام‌السلطان و منتصر السلطان رای گرفته نمایندگی ایشان تصویب گردید
آقایان حاج شیخ اسدالله و حاج آقا در باب راپورت شعبه اول راجع بنمایندگی آقای شیخ محمد جواد اظهار مینمودند ایشان از حیث آراء تالی نجدالسلطنه بوده و ایالت خراسان تاریخ استعفای نجدالسلطنه را از معاونت بطور اختلاف راپورت میدهد و چنانچه استعفای نجدالسلطنه قبل از شروع بانتخابات بوده نمیتوان انتخاب ایشان را رد نمود بعلاوه آقای حاج آقا را عقیده این بود که شروع بانتخابات موقعی است که شروع به تسلیم تعرفه‌ها باهالی میشود.
آقایان مخبر و محمدهاشم میرزا اظهار می نمودند بموجب راپورتی که ایالت خراسان داده استعفای ایشان در نهم رجب رسیده در صورتیکه دوم شهر مزبور شروع بتسلیم تعرفه شده است فقط تاریخ استعفانامه ایشان غره رجب بوده بعلاوه شروع بانتخابات موقعی است که اعلان انتخابات منتشر می شود بالا خره مذاکره در این خصوص بتصویب مجلس ختم گردید. و در باب آقای شیخ محمدجواد اخذ رأی شده و نمایندگی ایشان تصویب شد.
در این وقت اجازه تنفس داده شده پس از بیست دقیقه جلسه تشکیل و در خصوص راپورت شعبه دوم راجع بنمایندگی آقای مبین‌السلطنه اخذ رأی و باکثریت تصویب گردید.
آقای حاج آقا در باب راپورت واصله از شعبه سیم راجع به آقا سید فاضل نماینده شاهرود مخالف بوده و اظهار نمودند یکی از شرایط منتخبین معروفیت محلی است و بموجب شکایاتیکه رسیده ایشان این شرط را فاقد بوده‌اند
آقای سردار سعید مخبر شعبه و ناصرالاسلام اظهار داشتند قانون برای معروفیت حدی معین نکرده اند و معزی‌الیه در سنوات قبل بخراسان مسافرت نموده و با اغلب طبقات علماء و تجار و اعیان ملاقات نموده و بواسطه معروفیتی که داشته‌اند از طرف اهالی انتخاب شده‌اند در خصوص نمایندگی ایشان نیز اخذ رأی شده و باکثریت تصویب پس از آن در خصوص آقای دکتر اسمعیل خان اخذ رأی شده نمایندگی ایشان نیز تصویب گردید - آقای مدرس تقاضا نمودند جلسه ختم شود باکثریت رد شد
در باب راپورت بشعبه پنجم راجع بنمایندگی آقای حاج عزالممالک آقای مدرس اینطور اظهار عقیده نمودند که دلیل بر صحت جریان انتخابات در هر نقطه تصدیق انجمن نظارت و حکومت است و در مورد انتخابات کرمانشاهان هم حکومت هم انجمن نظارت از سوء جریان انتخابات شاکی بوده‌اند
آقایان منتصرالسلطان و حاج شیخ اسدالله مخبر شعبه اظهار داشتند اولا تلگرافات حکومت مبنی بر شکایات نبوده و درخواست مفتش نموده‌اند و انجمن نظارت هم قبل از تسلیم تعرفه نهایت رضایت را از حسن جریان انتخابات داشته و نظر به اینکه انتخابات کرمانشاهان از نقطه‌نظر احزاب سیاسی اجراء میشده و بعضی از اعضاء انجمن خود داوطلبان وکالت بوده‌اند و در ضمن استخراج آراء اکثریت را با حزب مخالف دیده و بنای شکایت را گذارده‌اند علیهذا این قبیل شکایات مأخذی ندارد بالاخره در خصوص آقایان حاج عزالممالک - آقای سید حسین کزازی - حاج میرزا حسین و مرآت‌السلطان و نیز درباره آقا شیخ محمدحسین نماینده گلپایگان و خونسار اخذ رأی شده و نمایندگی ایشان تصویب گردید آقای رئیس جلسه آتیه را بروز یکشنبه ۲۳ سه ساعت قبل از غروب تعیین و یک ساعت از شب گذشته مجلس ختم گردید.
جلسه (۴)
صورت مجلس روز یکشنبه ۲۳ شهر صفرالمظفر ۱۳۳۳
مجلس تقریبا سه ساعت بغروب در تحت ریاست آقای موتمن‌الملک تشکیل و صورت مجلس روز چهارشنبه نوزدهم قرائت شد
رئیس – در صورت مجلس اعتراضی هست؟ آقای محمدهاشم میرزا فرمایشی بود؟
محمد هاشم میرزا – خیر عرضی نداشتم
رئیس – آقای مدرس ملاحظاتی داشتند؟
مدرس – بلی آن که من تقاضا کردم که جلسه ختم شود بطور مطلق نگفته بودم عرض کردم چون شب در بین است جلسه ختم شود.
رئیس – دیگر غیر از این ملاحظاتی نیست؟ بسیار خوب این مسئله هم اضافه میشود صورت اعتبار نامه‌هائی که برای امروز حاضر است راجع بآقای حاجی آقا آقای مشارالسلطنه آقای سردار معظم آقای آقا سید امان‌الله آقای میرزا قاسم خان و آقای معدل‌الدوله است اعتبارنامه آقای حاجی آقا را گفته‌اند بعد از تنفس داده میشود عجالتا شروع میکنیم به اعتبارنامه‌هائی که مخالف ندارد حالا راپورتی که راجع بآقای مشارالسلطنه است قرائت میشود
(آقای سلیمان میرزا مخبر شعبه چهارم راپورت شعبه چهارم را راجع بنمایندگی آقای مشارالسلطنه بمضمون ذیل قرائت نمودند)
راجع بانتخاب آقای مشارالسلطنه شعبه چهارم با دقت نظر رسیدگی نمود صورت مجلس انجمن نظارت مرکزی طهران و اعتبارنامه ایشان موافق مواد قانون انتخابات است و چون آقای احتشام‌السلطنه که اکثریتشان مقدم بر آقای مشارالسلطنه بوده مطابق مضمون تلگراف خودشان بوزارت جلیله خارجه که عبارت آن عیناً مندرج است (برای رفع محظورات از قبول وکالت با کمال تأسف معذور است محمود) از قبول نمایندگی استعفا داده‌اند مطابق ماده ۴۳ قانون انتخابات آقای مشارالسلطنه نسبتا اکثریت داشته‌اند انجمن نظارت مرکزی طهران اعتبارنامه بایشان داده و بهیچوجه شکایتی هم راجع بانتخاب ایشان نرسیده است و باکثریت دو هزار و هشتصد و پانزده رای از هفده هزار و هشتاد رأی منتخب شده‌اند فقط چیزیکه در شعبه موضوع بحث گردیده این بود که انجمن نظارت طهران در صورت مجلس آقای احتشام‌السلطنه را جزو دوازده نفر نمایندگان محترم طهران نوشته و پس از انحلال انجمن نظار اعتبارنامه به آقای مشارالسلطنه داده شعبه چهارم بدو جهت این ترتیب را صحیح و تصویب نموده اولاً قانون انتخابات در اینموضوع ساکت است ثانیا بر فرض قبل از اتمام صورت مجلس انتخابات و انحلال انجمن نظارت تلگراف استعفای آقای احتشام‌السلطنه میرسید مطابق قانون انتخابات آقای مشارالسلطنه منتخب بودند حالا هم که پس از اتمام صورت مجلس و انحلال انجمن نظار آقای احتشام‌السلطنه استعفا
۷
