ایشان که امام موفّق نام داشت معروف بود باینکه پرورش یافتگانش بمقامات بلند میرسند آن سه جوان بامید اینکه یکی از ایشان برتبهٔ عالی خواهد رسید با یکدیگر پیمان میکنند که هریک توانا شدند دو همقدم خود را در رسیدن بمال و جاه یاری کنند از قضا حسن طوسی بوزارت رسید و او خواجه نظام‌الملک وزیر مشهور سلجوقیان است و بعهد خود وفا کرد و حسن صبّاح را بخدمت سلطان برد و داستان او دراز است امّا خیّام اهل علم بود و خدمت سلطان را خوش نداشت بنا برین از خواجه تقاضا نمود معاش مختصری برای او مقرّر دارد و بهمین اندازه اکتفا کرد و از علم بکار دیگر نپرداخت.
این داستان دلکش معروف است ولیکن سند معتبر ندارد و اهل تحقیق باور نمیدارند از آنرو که اگر راست باشد باید خیّام و حسن صبّاح هر دو نزدیک بصد و بیست سال عمر کرده باشند و این اگرچه عقلاً مانعی ندارد امّا مستبعد است خاصّه اینکه اگر
