برگه:Rvznamh vghaye atfaghyh-shmarh hay 1 ta 35.pdf/۱۱۴

این برگ هم‌سنجی شده‌است.
نمره ۲۰

از جُمله چیزهائیکه درین روزها در ولایت انکلیس اختراع کرده‌اند اسبابیست که خبر از آمده طوفان میدهد شخصی دیده بوده است که هر وقت که طوفان نزدیک میشود زالوها که در میان شیشه نکاه میدارند همه بالا می‌آیند این شخص که اینمعنی را استنباط نموده بخیال خود اَسبابی ساخته است که از حرکت زالو در شیشه و بالا آمدن آن معلوم میکند که طوفان خواهد شد و چرخها ساخته است که بحرکت در آنوقت مانند ساعت زنک میزند و کمان دارند که این اسباب بکار کشتیبانها بسیار بخورد که در دریا خبر آمدن طوفانرا میدهد و کشتیبانها میتوانند پیش از رسیدن طوفان تدارک خود را ببینند

تاریخ کاغذ اخر که از بنبائی هند رسید سیُّم ربیع‌الثّانی بود مُهندسین و عمله که بجهة ساختن راه‌آهن به کَلْکَتَه فرستاده بُودند مشغُول ساختن راه مزبور بودند و در سمت بنکاله مدتیست که مُهندسین و صاحب‌منصبانرا که بآنجا فرستاده‌اند اقدام درین کار نکرده بُودند با اینکه دولت خرج زیاد در مواجب و اخراجات آنها کرده بود

در دهُم و یازدهم و دوازدهم ربیع‌الثّانی طُوفان زیاد و باران بسیار در کُلّ هندوستان شده بود و در رودخانهای سَطْلَجْ و جمنه سَیْل زیاد آمده بُود

جنک بهادر نام که از جانب راجهٔ نپال بنزد پادشاه انکلیس ایلچی بُود بولایت خود مراجعت کرده بود و در آنجا هم احترام زیاد بمشارالیه کرده‌اند و بنا کذاشته است که از سرحدّ ولایت مزبور تا پای‌تخت آنجا راهی بجهة تردّد کالسکه و عرّابه بسازد که عبور به آسانی بشود

اوّل کسی که چرخ باسمه در فرنکستان ساخت که از آن هزار روزنامه در یکساعت در آورد خیال میکرد که بسیار کار بُزرک کرده است و ازین جلدتر و زُودتَر نمیشود روزنامه چاپ زد بعد از آن همان شخص چرخ دیکر بطوری ساخت که در یکساعت سه هزار روزنامه از او بیرون آورد و بعد از آن دیکران آنطور چرخها ساختند که در یکساعت ششهزار و هشت هزار رُوزنامه از او بیرون آوردند درین روزها نوشته‌اند که یکی از روزنامه‌نویسان نِیوُیارْک ینکی دنیا چرخی ساخته است که ساعتی بیست هزار نُسخهٔ روزنامه از او بیرُون می‌آید تفصیل این اخبار را در روزنامهٔ شهر اصمیر نوشته‌اند

در ولایت سکاتلند در یکی از معادن ذغال سنکی درین روزها بُخار معدن یکبار آتش کرفته پنجاه نفر کشته شده و بسیاری زخمدار کردیده‌اند نزدیک بشهر پَیْرِلَیْ معادن ذغال سنکی بسیار است و اینکه این رُوزها بخار در میانش آتش کرفته است بزرکترین معادن آن سمت است که تخمینا دویست و پنجاه ذرع عُمق دارد وقتی که این بُخار آتش کرفت صدایش چنان بلند شد که بشهر پیزلی که نیم فرسخ از معدن مزبور دُور است رسید ذغال سنکی هم از آتش کرفتن بخار آتش کرفت اهل آن اطراف کوشش میکردند که آنها را که در میان معدن مزبور بودند بیرون بیاورند امّا کمان نداشتند که کسی از آنها بتوانند زنده بیرون بیاورند در اکثر معادن ذغال سنکی چاههای دیکر می‌کنند و طوری مینمایند که هوا در میانشان قدری جاری باشد در میان این معدن هوا حبس و مَمْلُوّ از بُخار بُودْ بعد از دو روز کار کردن بعضی از آن اشخاص را که در میان معدن مانده بودند زنده در آوردند

شخصی در ولایت فرانسه ساعتی ساخته است بترکیب غریب نُه دایره دارد و درین دوایر ساعات و دقایق و ثانیه و حساب روز و حساب ربع سال و حساب سالها و حساب صد سال و حساب ماههای شمسی و ماههای قمری را معلوم میکند و در هر ساعت که زنک میزند تصویر حضرت عیسی با جمعی از ملائکه بیرون می‌آیند