علیه و ما یلزمه من المال و الضربیة عند ذکر ارتفاع آذربیجان»۱.
۲ - «فاما حالها التی ادرکتها علیها و کانت به فان جبایاتها و ضرائبها علی ملوک اطرافها تعرب عن حالها و تدل علی حقیقه وصفها و ان کانت تزید و تنقص فی بعض الاوقات. و من اوسط ما جبیت و اعدل ما رفعت فی سنه ۳۴۴ و قد ولی موافقاتها ابو القاسم علی بن جعفر صاحب زمام ابی القاسم یوسف بن ابی الساج و من بحده للسلار و هو المرزبان بن محمد بن مسافر. فوافق محمد بن احمد الازدی صاحب شروانشاه و ملکها علی الف الف درهم و دخل فی موافقته اسحاس صاحب شکی المعروف بابی عبد الملک و وافق سنخاریب المعروف بابن سوارة صاحب الربع علی ثلثمأة الف درهم و الطاف و صاحب جرزان و سغیان بن موسی علی مأتی الف درهم و ابا القاسم الویذوری صاحب و یذور علی خمسین الف دینار و الطاف و ابا الهیجاء بن الرواد عن نواحیه باهر و ورزقان علی خمین الف دینار و الطاف و ابا القاسم الخیزانی عن نواحیه و بقایا کانت علیه علی اربعة الالف الف درهم فرام النقصان و ثقل بالمسألة فزید علی موافقته تبرما بفعله ثلثمأة الف درهم و مأة ثوب دیباج رومی و الزم بنی الدیرانی حسب ما کانت موافقاتهم فی کل سنه مأة الف درهم و ترکها لهم لاربع سنین لانهم دفعوا الیه دیسم بن سادلویه و کان قد استجار بهم و وافق سنخاریب صاحب خاجین علی مأة الف درهم و کراع و لطائف بخمسین الف درهم فبلغت الموافقة عن عین و ورق و توابع و الطاف من بغال و دواب و حلی عشرة الالف الف درهم و خراج النواحی من آذربیجان و ارمنیة و الرانین و حوالیها و وجوه اموالها و جمیع مرافقها خمس مأة الف دینار»۲.
ملحق چهارم
در متن در دوجا سهو روی داده در اینجا به تصحیح آنها میپردازیم: نخست در صفحه ۴۸ درباره وهسودان پسر محمد کنکری و کنیه او «ابو منصور» نگاشتهایم: «و او نخستین کسی از دیلمان است که به کنیه معروف میشود» به جای این عبارت
________________________________________
(۱) . کتاب ابن حوقل چاپ لیدن، ص ۲۵۳-۲۵۱.
(۲) . ص ۲۵۴، ۲۵۵. این دو شرح را در سه سال پیش از روی نسخه چاپ لیدن کتاب ابن حوقل نوشته و نسخه بدلها را قید نکرده بودیم و چون اکنون دسترسی به نسخه آن کتاب نداریم ناچار از نسخه بدلها چشم پوشیدیم.
شهریاران گمنام جلد ۱