مقدمه
سرزمین آران
شدادیان که در این بخش گفتگو از آنان خواهیم داشت بنیاد فرمانروایی خود را در آران گذارده و صد سال بیشتر در آنجا حکمرانی داشتند تا در ارمنستان پایدار شدند از اینجاست که ما در مقدمه چند سخن از آران می‌رانیم:
آران در شمال ایران و در غرب دریاچه خزر نهاده و شهرهای بزرگ آنجا باکو و گنجه و شماخی و دربند است. از شهرهای کهنه‌اش (بردوا) (بردعه) است که اکنون خرابه‌های آن پیداست.
یونانیان و رومیان باستان آنجا را Albania ، و ارمنیان (آغوانک) خوانداند. تازیکان نام پارسی آن را تغییر داده «اران» می‌نامیدند (بر وزن شداد) همه این نامها یکی است و از سنجش آنها با همدیگر توان دانست که بومیان نخستین این سرزمین (آل) یا «آر» نام داشته‌اند۱.
از دیرزمان که آگاهی در دست هست آران جز بدین نام خوانده نشده و تا آنجا که ما می‌دانیم تا قرنهای هفتم و هشتم هجری این نام به روی آنجا معروف بوده از آن پس کم‌کم روی به ناپدیدی گذارده است.
________________________________________
(۱) . «بان» و «وان» در آخر نامهای شهرها و دیه‌ها به معنی جا و بوم و سرزمین است و «آن» نیز همان معنی را دارد.
شهریاران گمنام جلد ۱
