برگه:Tarikh-e Iran-e Bastan.pdf/۱۵۳۷

این برگ هم‌سنجی شده‌است.

انامک-مرغ‌زن-ویخن. برای سه ماه بهار: گرم‌پد-ثورواهر- ثای‌گرچیش. اسامی سه ماه تابستان معلوم نیست.

اوّل سال مصادف با اوّل پائیز بود و با تاریخ بابلی موافقت داشت. بعضی تصوّر می‌کنند، که بعدها داریوش اوّل تاریخ آوستائی را قبول و آن را رسمی کرد[۱].

ولی سندی نداریم، زیرا شاهان هخامنشی غیر از داریوش تاریخ را ذکر نکرده‌اند و تاریخ او به ماهها محدود است. مسکوکات هم، چنانکه می‌دانیم، بی‌تاریخ است.

چیزی که جالب توجه می‌باشد، این است که اسم یکی از زنان داریوش سوّم را آبان دخت می‌نامند و آبان هشتمین ماه تقویم آوستائی است. بعضی از اسم انامک که بمعنی بی‌نام است تصوّر می‌کردند، که این اسم در سالهای کبیسه برای ماه سیزدهم استعمال می‌شده، ولی این نظر صحیح نیست، زیرا داریوش در دو سال متواتر این اسم را ذکر کرده و واضح است در دو سال پی‌درپی ممکن نبود سال کبیسه باشد.

انامک بمعنی ماه خدایان بی‌نام است[۲].

علاوه بر انامک اسامی بعض ماه‌های مذکور بپارسی امروزی هنوز مفهوم است، مثلاً باغ‌یادیش-بمعنی یاد (پرستش) خداست، آثریادی بمعنی یاد (پرستش) آتش، مرغ‌زن-مرغ‌زن (چمن‌زن). ثورواهر-بهار پرغرور. گرم‌پد- پای گرما (تلمن-فرهنگ و متن‌های پارسی قدیم، صفحات ۵۹-۱۳۳).

راجع باین موضوع، که در دوره هخامنشی مبدا برای تاریخ بوده یا نه و اگر بوده از چه واقعه‌ای آن را حساب می‌کردند، اطلاعی نیست، ولی چون در بابل ابتدای سلطنت هر شاهی را مبدأ می‌دانستند و نظر به اینکه پارسیها و مادیها چیزهای زیاد از بابلی‌ها و آسوریها اقتباس کردند، گمان قوی می‌رود، که در دوره هخامنشی هم همین ترتیب رعایت می‌شده، ولی این نکته را نیز باید در نظر داشت، که روی سکّه‌ها تاریخ نگذاشته‌اند.


  1. ماه‌های تاریخ آوستائی همان ماه‌های کنونی است.
  2. فقه اللغة ایرانی، ۴۱۲، شماره ۱.