پاسنگهای آنها بشکل زنگ شتر است [۱]. در رواقهای جنبین، این پاسنگها را باشکال مختلف زینت داده و تیرهای سقف را بجای اینکه بر سر ستونهائی مرکب از چند پارچه نهاده باشند، بر حمّالهائی بشکل ساده گاو یا شیر نهادهاند. از طالار بزرگ برواق شمالی دو در، و بدو رواق جنبین یک در، در وسط باز میشود. در دو زاویۀ شمالی قصر، یعنی در طرف راست و چپ رواق اصلی، دو باروی محکم بپا بوده.
فقط از برج شرقی آثاری بجا مانده و برج غربی بکلّی از میان رفته، چنانکه حصار صفّه هم در این محلّ محو شده و فقط آوار آن در پای صفّه باقی است.
قصر صد ستون
در دست چپ اپدانه (سمت مشرق) دوّمین قصر بار واقع است و کتیبه ندارد، لکن بمناسبت صفت ممیزهاش قصر «صد ستون» نامیده شده. قصر مذکور با دو سردر بزرگ، همسطح بنا شده و بنابراین پستتر از اپدانه واقع است. با وجود زیادی عدّه ستونها، سطح مجموع این بنا از سطح تمام بنای اپدانه کمتر است.
گذشته از طالار مرکزی جائی را بطور قطع تشخیص نمیتوان داد، مگر رواق شمالی را، زیرا بواسطۀ کاوشهائی، که سابقاً معتمد الدولة (فرهاد میرزا) در آنجا کرده، اضلاع دیگر چنان در زیر خاک آوار پنهان شده، که دیگر در هیچ جا خاک قدیم را نمیتوان دید. رواق شمالی از یک جفت گاو پشتبندی شده بود و دو در، در ضلعین جنبی رواق، که جرزهای آنها نقش جسیمی از دو نفر مستحفظ دارد، ثابت میکند، که لااقلّ دو اطاق کوچک در زوایای بنا نظیر دو برج اپدانه وجود داشته، سقف طالار مرکزی بر ۱۰ ردیف ستون قرار گرفته و هر ردیف عبارت از ۱۰ ستون بوده. پاسنگهای آنها بجا مانده، امّا خود آنها مثل باقی عمارت از اثر حریق عظیمی، که یقیناً عمدی بوده، خراب شده و این همان حریق مشهور است، که اسکندر مرتکب آن گردیده. جزئیات معماری ستونها به ستونهای طالار مرکزی اپدانه شبیه است. امّا در قصر صد ستون از وجود یازده در و پنجره و طاقچه،
________________________________________
- ↑ Campaniforme.