برگه:Tarikh-e Iran-e Bastan.pdf/۱۶۲۲

این برگ نمونه‌خوانی نشده است.

که از سنگ در هر طرف تراشیده شده، دیوارها را بهتر می‌توان وارسی کرد. در هر دیوار دو در است و جرزهای آنها بنقوش بسیار مهمّی مزیّن. نقش جرزهای دو دری، که از طالار رو به رواق شمالی باز می‌شود، چهار مرتبه مجلس بارشاهی را، چنانکه در سان مردمان و ملل مشاهده افتاد، می‌نماید [۱]این مجلس نیز به‌وسیله رشته‌های گل و بوته به منطقه‌های مختلف تقسیم شده. در پائین پنج ردیف مستحفظ روبروی یکدیگر ایستاده، در وسط معبری باز گذاشته‌اند، که از آن می‌بایست بحضور شاهنشاه رسید، در بالا دیده می‌شود، که شاهنشاه روی کرسی با دو نفر از امراء مملکت زیر شادروانی نشسته، دو نفر از ارباب مناصب در دو طرفش قرار گرفته‌اند و یک نفر مادی، که دارای منصب بزرگی است، در حضور شاه بار یافته. بالای این مجلس هیکل بالدار رمز اهورمزد منقوش است [۲]. دو در به قرینۀ این دو در، در جدار عقب ساخته شده و باز چهار بار می‌نماید، که شاه بر سریر زیر شادروانی نشسته و تنها یک پیشخدمت در عقب ایستاده. اینجا کرسی سلطنت بر تختی قرار گرفته، که در نقوش مقابر شاهان هم دیده می‌شود و در کتیبۀ داریوش در نقش رستم گاث (گاه بپارسی کنونی) یعنی تخت نامیده شده. این تخت به تختهای مشهور ارگ در طهران، خصوصا بتخت مرمر کریم‌خان زند، شباهت دارد.

کف این تخت بر سه ردیف مجسّمه، که کلیّة ۲۸ تا است و ملل مختلفۀ ممالک را نشان می‌دهد، قرار گرفته. چهارده تن بر نبش راست جرز و چهارده تن دیگر در نبش چپ نقش شده. این نقوش می‌رساند، که این نوع بناها قصر بار بوده و ظاهراً رواقهای عمارت به سلام عام در جشنهائی مانند عید نوروز اختصاص داشته و آنچه، که در حجّاریهای جلو اپدانه دیده می‌شود، در همین‌جا بعمل می‌آمده. اسم وس‌دهیو، که به دروازه داده‌اند، بهمین مناسبت بوده، یعنی دری، که از آن «تمام ممالک» یعنی نمایندگان آنها می‌گذرند. بنابراین رواقها مجلس عام بوده و طالار مرکزی


________________________________________

  1. به گراورهای شمارۀ ۲۷ در صفحۀ ۷۱۶٬۳۴ در صفحۀ ۷۸۶٬۳۷ در صفحۀ ۸۲۶ و ۸۷ در صفحۀ ۱۴۲۸ رجوع شود.
  2. مقصود نویسنده فروهر است.