خبر رسید، که لاسدمونیها از مقدونیها شکست خورده‌اند (شرح جنگهای آژیس با آنتی‌پاتر نایب‌السّلطنۀ اسکندر در مقدونیّه بالاتر ذکر شده صفحۀ ۱۴۰۲) و نیز خبر آوردند، که سکاهای کنار رود تاناایس (سیحون) به کمک بسّوس خواهند آمد.
پس از آن اسکندر قشون خود را برای تعقیب بسّوس حرکت داد و در این احوال اریگیوس، که به هرات برای دفع ساتی‌برزن رفته بود، وارد شد و اسلحه و لباس او را، که علامت فتح بود، نزد اسکندر آورد.
فصل دوم-تسخیر ایالات شمال شرقی ایران
مبحث اول-از باختر تا سغد
حرکت اسکندر بطرف سغد
شرح این قسمت را آرّیان چنین نوشته (کتاب ۳، فصل ۱۰، بند ۲): اسکندر بطرف اکسوس[۱] حرکت کرد.
سرچشمۀ این رود در قفقاز است و بزرگتر از رودهائی است، که اسکندر در آسیا از آنها گذشته بود. فقط رودهای هند از این رود بزرگتر است.
این رود در نزدیکی گرگان ببحر کسپین می‌ریزد (حالا به دریای آرال جاری است).
وسیله‌ای برای گذشتن از آن نبود: عرض رود شش استاد است (تقریباً ۱۱۰۰ مطر).
عمق مجرایش از این هم بیشتر و پر از ماسه است (این گفتۀ آرّیان اغراق است، زیرا عمق آمویه یقیناً ۵۰ مطر هم نبوده. این نمونه‌ای است از اغراق‌نویسی تقریباًً تمام مورّخین عهد قدیم، وقتی که بارقام می‌رسند. م.). جریانش بسیار تند می‌باشد و خیلی مشکل است، که در اینجا پایه‌هائی در آب گذارد. چون چوب بدست نمی‌آمد، نمی‌شد پلی روی این رود ساخت و، اگر می‌خواستند از جای دیگر چوب بیاورند، وقت گرانبها از دست می‌رفت. بنابراین بدین وسیله متشبّث شدند:
پوستهائی را، که برای چادر سربازان بکار می‌بردند، از کاه و ساقه‌های خشک گیاهها انباشتند و درزهای آن را محکم دوختند. بعد این پوستها را سربازان
- ↑ Oxus (وخش-جیحون-آمویه).
