فرات-دجله-ارس و کور[۱]. این بهشت روی زمین بعد از طوفان نوح مهد دوّم بشر گردید. نژاد خود را ارامنه بشخصی می‌رسانند، که هایکا نام داشته و گویند، که او پسر همان کس بود، که در توریة او را تجرمه نامیده‌اند (کتاب پیدایش، باب دهم). بنابراین ارامنه خودشان را هایک و ارمنستان را هایستان می‌نامند.
یکی از اعقاب هایکا آرام نام داشت. او حدود ارمنستان را توسعه داد و آن را به ارمنستان بزرگ و کوچک تقسیم کرد. ارامنه گویند، که او معاصر نینوس پادشاه آسور بود و چون مغلوب او نشد، نینوس او را بعد از خودش اوّل کس دانست و نام ارمنستان از او یا از آرمناک[۲] پسر هایکا است. یونانیها و رومی‌ها این اسم را فریگی دانسته تصوّر می‌کردند، که از اسم آرم‌نیوس تسّالی است و این شخص، وقتی که یازون، موافق داستانهای یونانی، برای تحصیل پشم زرّین به کلخید رفته، رفیق او بوده.
بعد ارامنه گویند: وقتی که آرای پسر آرام در جنگی با سمیرامیس[۳] ملکه آسور کشته شد، ارمنستان تابعیّت آسور را پذیرفت. سپس (پاروی‌را) استقلال ارمنستان را برگردانید و عنوان پادشاهی اختیار کرد، ولی بعدها اعقاب او گویا تابع پادشاهان بابل گشتند. هایک دوّم متّحد بخت النّصر دوّم بود و با او بیت المقدس یا اورشلیم را در محاصره داشت. در میان اسرائی، که از یهود آوردند، خانواده‌ای شامبات نام بود و پسر شامبات را باگارات می‌نامیدند. ارامنه گویند، که این خانواده از جهت عقل و زرنگی خیلی بلند شد و بعدها در قرن نهم میلادی به سلطنت ارمنستان و گرجستان رسید. در گرجستان هنوز کسانی هستند، که خودشان را اعقاب باگارات دانسته باگراتیون نامند.
