جنگهای خسرو پرویز با روم
این جنگها از ۶۰۳ تا ۶۲۷ میلادی امتداد یافت و کیفیات آن از این قرار است تا وقتی که مریس امپراطور روم بود روابط ما بین دو دربار کاملاً صمیمانه بود ولی در ۶۰۳ مریس را کشتند و پسر او به ایران آمده به خسرو پرویز پناهنده شد و او به پاس حقوق امپراطور مقتول جانشین او فکاس[۱] را به امپراطوری نشناخت این بود که جنگ ما بین دولتین شروع شد خسرو با لشکری جرار وارد بین النهرین گردیده با بهره‌مندی پیشرفت و شهر دارا را محاصره کرده بعد از سه سه ماه آن را گرفت (۶۰۵) بعد آمد (دیاربکر) و ادس و حرّان و سائر استحکامات رومی‌ها را تسخیر کرد پس از آن قشون ایران از فرات گذشته (هیریوپولیس) و سایر شهرهای رومی را گرفته تا نزدیکی بیروت امروزه تاخت از طرفت دیگر اردوی دیگر ایران از طرف ارمنستان حمله به کاپادوکیّه برده فریژیّه و دو ولایت دیگر آسیای صغیر را غارت کرد و در آسیای صغیر بقدری پیش رفت که اهالی قسطنطنیه مضطرب شدند اوضاع دولت روم در این زمان قرین هرج‌ومرج بود فکاس که تخت سلطنت را غصب کرده بود نتوانست در مقابل فتوحات خسرو کاری کند. از طرف دیگر فشار ایرانیها باعث وحشت و اضطراب در ممالک روم شده بحرانی تولید کرد این بود که هراکلیوس که در تاریخ ایران معروف به هرقل است از آفریقا با کشتی‌هائی به قسطنطنیه آمد و با همراهی مردم زمام امور را بدست گرفت (۶۱۰).
از طرف دیگر خسرو به جهانگیری خود ادامه داده در ۶۱۱ به شامات تاخت و
- ↑ Phocas.
