پائینتر ریاست داشتند در هر حال رئیس آنها موسوم به هیربذان هیربذ بود رئیس طبقه جنگیها را اران سپهبذ و رئیس دبیران را اران دبیربذ[۱] و رؤساء برزگران را واسترییوشانبذ و رئیس کسبه را هتخشانبذ مینامیدند غیر از طبقات مذکوره یک تقسیماتی نیز در زمان ساسانیان دیده میشود که محققین تصور میکنند از زمان پارتها مانده و ساسانیان آن را حفظ کردهاند و چون این تقسیمات ارتباطی با طبقات چهارگانه مذکوره ندارد تصور میکنند که خواستهاند طبقات ممتازه را درجهبندی کرده باشند در هر حال این است درجات مذکوره:
۱) شترتاران (شهرداران) که عبارت بودند از: پادشاهان دستنشانده مثل پادشاه ارمنستان و حیره و ارّانیها و غیره و فرمانفرمایان یا حکامی که از خانواده سلطنت بودند و حکام سرحدی که مرزبان نامیده میشدند مثل مرزبان خوارزم و حدود روم و خزرها. شهردارانی که از خانواده سلطنت بودند لقب شاهی داشتند.
[۲] ) ویس پوهران ۲این اسم به هفت خانواده درجه اول اطلاق میشد. سه خانواده پارتی که خود را پهلو مینامیدند مثل قارن و سورن و سپهبذ و چهار خانواده دیگر مثل خانواده مهران و اسپندیار و غیره که نیز خود را پهلوی میدانستند زیرا عقیده داشتند که نسب آنها به پارسیها میرسد رؤساء این خانوادهها شغل مخصوصی داشتند که موروثی بود و بعضی مشاغل افتخاری نیز به آنها رجوع میشد و رؤساء هفت خانواده مذکور در واقع رؤساء هفت تیره بودهاند منتهی در هر تیرۀ یک خانوادۀ ممتاز گردیده و تیره باسم خانواده معروف شده بود. محل اقامت این خانوادهها معین بود مثلاً قارن در نهاوند بود و سورن در سیستان و اسپندیار در ری و سپهبد در گرگان و مهران در پارس. این خانوادهها اراضی و املاک وسیعی داشتند که دولت در اداره کردن آن دخالت نمیکرد ولی از