بهطوریکه نوشتهاند یکصد ذراع طول و هفتاد ذراع عرض داشته[۱] این طالار بزرگ دارای شاهنشینهای متعددی بود و از بالا بواسطۀ ۱۱۵ روزنه روشن میشد ستونهای شاهنشینها و طاقها و دیوارهای درونی تالار با لوحههای سیمین و زرّین منبتکاری شده بود تخت سلطنت را در به آن پشت پردۀ قرار داده بودند زینت فوقالعاده تالار از قالیهای قیمتی و غیره و درخشندگی فلزات کریمه و روشنائی که از بالا بدرون بارگاه میافتاده اثر غریبی در اشخاصی که در دفعۀ اولی وارد آن میشدند مینموده بهطوریکه در موقع بار عام وقتی که خرمباش پرده را میکشید و انوشیروان از انتهای بارگاه روی تخت سلطنتی نمودار میشد حضار بیاختیار یک زانو به زمین میزدند چیزی که در اینجا تازگی دارد اینکه دیوارها را با تیرهای چوبی بهم مهار کردهاند و چنین بنظر میآید که ایرانیها این سبک را از رومیها اقتباس کردهاند زیرا در معماریهای سابق ایران چنین چیزی دیده نمیشود و از طرف دیگر در معماری رومیها این نوع مهار کردن دیوارها نادر نیست قبر سامان پارسی در اینجا است.
چهارم-طاق ایوان (در کنار کرخه که به کارون میریزد در نزدیکی شوش) خرابه عمارتی است که شبیه کلیسیاهای قرون وسطای اروپا و طاقهای آن به شیوۀ معماری گتیک[۲] است چنین بنظر میآید که این بنا عمارت شاهی بوده.
پنجم-پلهای دزفول و شوشتر که تقریباً ۳۸۰ ذرع طول و ۷ ذرع و نیم عرض آن بوده (بعد پنج ذرع و نیم شده) این پلها به شیوۀ رومی ساخته شده پل شوشتر
- ↑ بهطوریکه بعضی از مورخین دوره اولیه اسلام نوشتهاند فرش بزرگی که بتصرف مسلمین درآمد سیصد ذراع طول و ۶۰ ذراع عرض داشته حاشیه این فرش زربفت بزمرد و متن آن به جواهرات رنگارنگ قیمتی مرصع بوده فرش مذکور را بامر عمر قطعهقطعه کرده ما بین مسلمین تقسیم نمودند و یکی از اسهام که بهترین قطعات نبوده به بیست هزار درهم فروخته شد.
- ↑ Gothique یا Ogival شیوه قرن دوازدهم و سیزدهم میلادی اروپا است و فرانسویها مدعیاند که شیوه فرانسه آن زمان است طاقهای این اسلوب مدور نیست بلکه قسمتهای طاق وقتی که بهم میرسد زاویه حادۀ تشکیل مییابد این شیوه را به فارسی لابد باید پیکانی یا جناغی نامید.