میبایست روی طنابهائی در بلندی ۱۰۰ پا از زمین قرار گرفته کار کنند. نتیجۀ این تحقیقات در ۱۹۰۷ طبع و منتشر شد، سرلوحۀ کتاب این است: «حجاریها و کتیبههای داریوش بزرگ - یک مقابله جدید متن پارسی، شوشی و بابلی با ترجمههای انگلیسی».[۱] مضامین این کتیبهها در فصلی که راجع بآثار هخامنشی است بیاید. مقارن این زمان در حوالی حدود ایران حفریاتی در مرو و عشقآباد بتوسط مؤسسه (کارنه جی) امریکائی به دستیاری (پومپلّی)[۲] بعمل آمد و اشیاء زیادی پیدا شد که جلب توجه کرد، از جمله از این حیث که باشیاء منکشفۀ (سومر) شباهت داشت. بنابراین بعض علماء حدس زدند که بین تمدن سومر و ماوراء بحر خزر ارتباطی بوده و شاید سومریها از طرف شمال بسواحل خلیجپارس رفتهاند. اخیرا امریکائیها در تختجمشید و محل احتمالی شهر صد دروازه، در نزدیکی دامغان، به اجازه دولت به کاوشهائی پرداختهاند و فرانسویها نیز در نهاوند به همان کار اشتغال دارند.
سوریّه
حفریات سوریّه میبایست خیلی طرف توجه باشد، زیرا محلهائی که در توریة ذکر میشود غالباً در فلسطین یا در این صفحه است.
با وجود این حفریّات و کاوشها در اینجا پیشرفتهای سائر جاهای تاریخی را نداشته.
در میان هیئتهائی که برای تحقیقات و کاوشها به سوریه فرستاده شده، نامیترین آنها هیئتی است که در ۱۸۶۰ در زمان امپراطور فرانسویها ناپلئون سوّم در تحت ریاست (رنان) به سوریه رفت. اگر چه کشفیات این هیئت مهم است، ولی نسبت به پولی که خرج شده در آسور و مصر به نتائج بیشتری رسیدهاند. گذشته از این نکته، آثاری که بدست آمده بیشتر مربوط بازمنۀ بعد است. نتیجۀ زحمات این هیئت در کتابی موسوم به «هیئت فینیقیه»[۳] بطبع رسیده. در قبرس و جزیره (کرت) حفریات نتایج بهتری داد. در قرطاجنه کاردینال فرانسوی (لاوی ژری) به دستیاری راهبین