برگه:TarikhMokhtasareDolateGhadimeRoom.pdf/۳۶

این برگ نمونه‌خوانی شده ولی هنوز هم‌سنجی نشده‌است.
— ۳۶ —

صد و نود و سه میشد.

خلاصه مردم روم هر یک در دسته‌ای که جزء آن بودند میرفتند و صده‌ها تشکیل میافت و در هر صده یکنفر مستفسر رفته آراء مردم را اصغا مینمود. چون اکثریت آراء یک صده معلوم میشد آن رأی را رأی آن صده میگفتند. اکثریت آراء صده‌ها را معتبر میدانستند و بنابراین درانجمنهای رومی میزان اکثریت آراء رأی اجتماعی بود نه افرادی و در وقت رأی گرفتن ابتدا از دسته‌های سواران شروع میکردند بعد از طبقهٔ دویم و سیم الی آخر و همینکه اکثریت آرا معلوم میشد عمل را ختم میکردند و بنابراین طبقات اخیره که ثروتشان کم بود موقع رأی دادن نمی‌یافتند چون عمل تمام میشد. کنسول نتیجهٔ رأی انجمن را اعلان میکرد و حکم میداد متفرق شوند و عمل میبایست قبل از غروب آفتاب ختم شود و اگر در حین انعقاد انجمن واقعه‌ای اتفاق میافتاد که بفال شوم بود از قبیل اینکه رعد و برق بروز کند با کسی مبتلا به غشی شود انجمن را بهم میزدند و روز دیگر برای انعقاد آن معین میکردند.

( مجلس سنا ) مجلس سنا کمافی‌السابق دایر بود و همچنانکه در قدیم سلاطین با آن مجلس مشاوره میکردند بعدها کنسولها از آن استشاره مینمودند و در این باب اجباری هم نداشتند یعنی اگر میخواستند استشاره از سنا نکنند یا موافق رأی آن مجلس