برگه:TarikheMoaserV1.pdf/۱۳۸

این برگ نمونه‌خوانی شده ولی هنوز هم‌سنجی نشده‌است.
۱۱۴

خان نوری قوریساول باشی را بمهمانداری او گماشته، ایشانرا روانهٔ دربار شهریار داشت. روز دوازدهم شهر رمضان در دارالخلافهٔ طهران جنرال غاردان تقبیل درگاه شهریار را دست یافت. مکتوب ناپلیون را برسانید و اشیایی که بارمغان آورده بود پیش داشت و در تشیید مبانی اتحاد پیمانی که نهاده بود بنمود و صورت عهدنامه را بعرض رسانید، خلاصهٔ آن بدین شرح که: ناپلیون بر خویشتن نهاده است که روسیانرا، خواه از در مصالحت و مداهنت و خواه بطریق مناجزت و مبارزت، از اراضی گرجستان و دیگر حدود، که بتحت فرمان آورده‌اند، بیرون کند و قبل از فیصل این امر هرگز با روسیان ساز موالات و مصافات طراز نکند و شاهنشاه ایرانرا، چندان که آلات جنگ دربایست افتد، از انفاذ مضایقت نفرماید و در ازای آن سلطان ایران از مهربانی و صفاوت با جماعت انگریز پرهیز فرماید و آنگاه که کار روسیان یکسره شود و ناپلیون سپاهی بتسخیر هندوستان مأمور دارد عبور ایشان را از خاک ایران مضایقت نرود مع‌القصد بعد از آنکه جنرال غاردان رسالت خویش بگذاشت و خبر عهدنامه بپای برد شهریار نامدار فتحعلی‌شاه پذیرای آن پیمان گشت و جنرال غاردان را نوازش و نواخت فرمود و او را بلقب خانی مخاطب ساخت و عسکرخان افشار ارومی را، که یک تن از سرکردگان سپاه بود، با جواب مکتوب و بعضی اشیاء نفیسه برسم ارمغان بدرگاه ناپلیون رسول فرمود …»

همین مورغ در صحیفهٔ بعد دربارهٔ «نظام جدید» چنین مینویسد: «هم درین سال بآموزگاری فرستادگان ناپلیون، چنانکه مذکور شد، در ممالک ایران سپاهیانرا نظمی جدید برای جدال نهادند و حکم دادند که یک نیمه لشکر بقانون مردم فرنگ پیاده آهنگ جنگ کنند و بیشتر در کار حرب توب و تفنگ بکار برند. نخستین در آذربایجان نایب‌السلطنه عباس‌میرزا بدین طلب رنچ و تعب فراوان برد و بنیروی بازوی سلطنت و حسن تدبیر میرزا بزرگ قایم مقام این مقصود بر وفق مرام آورد و هم بفرمان پادشاه در دیگر بلدان و امصار ولات و حکام کار بدینگونه کردند، نظام آذربایجانرا سرباز خواندند و نظام عراق و مازندرانرا جانباز لقب دادند و یوسف خان گرجی،که از عهد صبی و ایام کودکی در حجر ترییت شهریار پرورش یافته و نیک و بد روزگار را بآموزگاری پادشاه دانسته بود، سپهسالار سپاه گشت و بلقب سپهداری بلندآوازه شد و فرمان‌گذاری(!) عراق از اراضی فراهان و کزاز و کمره و سربند و فس و بزچلو و شراه و تفرش و آشتیان بدو تفویض گشت و دوازده هزارتن پیاده‌نظام ازین اراضی اختیار نموده، قانون جنگ با تفنگ و توپ، بر قانون اهالی یورب بدیشان آموخت.»

کارهای ژنرال گاردان در ایران

چنان مینماید که مانع بزرگ پیشرفت سیاست فرانسه در ایران حاج محمدابراهیم