برگه:TarikheMoaserV1.pdf/۱۴۱

این برگ نمونه‌خوانی شده ولی هنوز هم‌سنجی نشده‌است.
۱۱۷

مخالفت با انگلستان تسارهای روسیه مانعش نباشند در تیلسیت[۱] در خاک پروس با روسیه صلح کرد و ناچار آنچه در عهدنامهٔ فینکن شتاین بایران وعده کرده بود اعتباری نداشت. وقتی که گاردان بایران رسید هنوز خبر این عهد نامهٔ تیلسیت بایرانیان نرسیده بود و از تغییر سیاست ناپلئون خبر نداشتند، بهمین‌جهة در ورود گاردان بایران آرزوهای دیگر داشته‌اند.

مؤلف مآثر سلطانیه دربارهٔ ورود میرزا محمد رضا و گاردان بتبریز در حوادث سال ۱۲۲۲ چنین مینویسد: « … در هشتم شهر رمضان‌المبارک سفیر نیکو تقریر سخندان میرزا رضای قزوینی که بسفار دولت فرانسه مأمور بود مراجعت، ناپلیون او را قرین اعزاز و اکرام ساخته و در مضمار دوستی ظاهری رایت مصادقت و موافقت افراخته بود. پس جنرال غاردان را که در سلک مقربان و محرمان درگاه او منسلک و سردار دوازده هزار لشکر بود با بیست و چهار نفر دیگر از نام‌آوران تجربت پیشه و هنرپیشگان فراست اندیشه نامهٔ دوستی ختامه و عهد نامهٔ محبت‌انگیز مصحوب میرزا محمد رضای قزوینی بخدمت خاقان کامگار و شاهزادهٔ نایب‌السلطنه بفرستاد. خلاصهٔ مضمون عهد نامه آنکه تاپلیون تعهد کرده بود که روسیه را خواه بجنگ و خواه بصلح از گرجستان و ولایت تصرفی ایشان بیرون نماید و تا این کار فیصل نیابد پیرامون سازش با دولت روس نرود و دولت ایران هم درین صورت مقید بقید دوستی دولت انگریز نبوده مسئول او را در باب تداخل بهندوستان مقرون بحصول سازند و میرزا محمد رضا و جنرال غاردان ایلچی در دارالسلطنهٔ تبریز بخدمت نایب السلطنه هنگام بارعام تشرف جسته نامهٔ ناپلیونرا گذرانیدند و انواع التفات و احسان قرین حال خود دیدند. نواب نایب‌السلطنه فتحعلی خان نوری قوریساول‌باشی را که از اعاظم درگاه و مردی بارتبه و کارآگاه بود بهمانداری ایلچیان تعیین و ایشان در دوازدهم شهر رمضان روانهٔ درگاه خاقان جم نگین شدند و بعد از ورود ایشان بدارالسلطنهٔ طهران خسرو کامران انواع الطاف و اشفاق در بارهٔ ایشان مبذول داشته جنرال غاردان را بخطاب خانی سرافراز و همرهان او را بنوازش بی‌پایان مفتخر و ممتاز فرمودند و از تختگاه سلطنت عسکرخان افشار ارومی که از سرکردگان بود با تدارک و سامان تمام بسفارت فرانسه مامور و از اجناس نفیسه و تحف مرغوبه برسم یاروبود[۲] با نامهٔ محبت آغاز موالفت طراز از طرف قرین‌الشرف اعلی حضرت گردون رتبت و نواب نایب‌السلطنة والخلافه مصحوب او روان گردید.»

گاردان خود در نامه‌ای که در ۲۴ دسامبر ۱۸۰۷ مطابق با ۱۴ شوال ۱۲۲۲ از


  1. Tilsit
  2. در اصل چنینست و البته باید «یاد بود» باشد.