برگه:TarikheMoaserV1.pdf/۳۲۴

این برگ نمونه‌خوانی شده ولی هنوز هم‌سنجی نشده‌است.
۲۸۲

بپیکار مرتضی قلیخان پردازند. ولی باز کار باصلاح گذشت و رضاقی‌خان باستراباد رفته، از رنجش خاطر مبارک پادشاهی شرحی برای مرتضی‌قلی‌خان تقریر نموده، مرتضی قلی خان برادرة اعیانی خود مصطفی قلی‌خان را بمعذرت فرستاد و موکب منصور از رفتن باستراباد عطف عنان کرده، از اشرف حرکت نموده، روز هیجدهم ذیقعدةالحرام ببارفروش تشریف فرما شدند و در عمارت شاه عباسی مشهور ببحر ارم نزول اجلال فرمودند».

سپس در حوادث سال ۱۱۹۵ [۱] در شرح اختلاف هدایت الله خان حکمران گیلان با آقا محمد خان می‌گوید جعفرقلی خانکه با مصطفی قلی خان مأمور گرفتن گیلان شده بود چون آقا محمد خان دستگیر شد و اورا ببندپی فرستادند «جعفرقلی خانکه در لاهیجان بود ازین مقدمه باخبر گردیده، بر جناح استعجال مراجعت نموده، مصطفی قلیخانرا باستراباد فرستاد و بمرتضی قلی خان واقه را خبر داد و خود بکجور رفت. مرتضی قلی‌خان بمازندران آمده با خان ابدال خان سردار رشید رضا قلی خان مصاف کرد و برو غالب آمد و محمد قلی خانین را بگرفت. رضا قلیخان چشم از شهریاری ساری و بارفروش پوشیده، از بیم تیغ مرتضی قلیخان ببندپی در ظل عاطفت حضرت شهریاری گریخت … بزرگان بندپی حضرت سلطنت را با جمعی روانهٔ بارفروش نمودند و رضاخان قاجار بنواب جعفرقلی خان که در کجور بودند مژده فرستاد و خود با برادران و تمامی خوانین مدانلو بآستان معظم پیوست و مرتضی قلی خان محض استرضای خاطر مبارک خان ابدال خان طاغی را بکشت و مصطفی قلی خانرا بمعذرت و تشکر خلاصی و سلامت مزاج همایون بدربار شهریاری روانه نمود و آنحضرت برای استیناس مرتضی‌قلی‌خان تشریف فرمای ساری گردیدند و با او ملاقات فرمودند ولی رفع خیال مرتضی قلیخان نشد. علیقلی خان و مهدیقلی‌خان ملتزم رکاب ظفر نصاب شهریار با اقتدارگردیده و مرتضی قلی خان تخلف جسته و بعدها براه مخالفت رفته، لکن کاری از پیش نبرد … نیز از وقایع این سال آنکه پس از جنگ و جدل با مرتضی قلی خان و طول محاصرهٔ شهر ساری این بلده را عساکر منصورهٔ شهریاری فتح کردند و مرتضی قلی خان بمصالحه و حکومت استراباد و هزارجریب و گرگان راضی شده، بدان ساحت شتافت».

پس از آن دربارهٔ حوادث سال ۱۱۹۶ [۲] دربارهٔ آقا محمد خان می‌گوید: «در بیستم شعبان بمازندران عطف عنان فرمودند. مرتضی قلی‌خان نیز بخدمت آمده، بحکومت استراباد منصوب شد و بگیلان مامور گردید و هدایت الله خان چون خود را مقهور دید بدادن مالیات تمکین کرده، لهذا ایالت گیلان را باو واگذار فرمودند».

سپس در حوادث سال ۱۱۹۷ (۱۷۸۲ م.) [۳] می‌نویسد:


  1. ص ۳۵-۳۶
  2. ص ۳۷
  3. ص ۳۸-۳۹