میآورند ولی پارسال دولت ایران از ایشان جلوگیری کرد که درباره امتیازی که گرفتهاند گفتگوئی از نو بشود و هنوز قراردادی داده نشده و زمستان پارسال و امسال کاوش نکردهاند.[۱]
امتیاز نفت جنوب و آغاز کار آن
یکی از پیشامدهای بزرگی که در زمانهای دیرتر مایه آبادی خوزستان گردیده نام آنرا معروفتر گردانیده موضوع نفت جنوب است.
چشمههای نفت خوزستان از باستان زمان معروف بوده و استرابو در دو هزار سال پیش سخن از آنها رانده پیش از امتیاز انگلیسیان[۲] مردم خوزستان بویژه شوشتریان و بختیاریان از نفتهایی که خود بخود از زمین بالا میزد بهرهیاب بوده آن را در خیکها گرد آورده به کار میبردند. نیز قیر یکی از محصولهای خوزستان بود که از آن چشمهها بدست میآمد و دولت سالیانه دو هزار تومان مالیات آن چشمهها را میگرفت.
در تذکرۀ شوشتر مینگارد که چون نادرشاه در سال ۱۱۴۴ در عراق به جنگ عثمانیان میرفت به ابو الفتح خان فرمان فرستاد که از معدنهای قیر در نزدیکی شوشتر قیر برای ساختن کشتیها به عراق بفرستد.
باری در سال ۱۳۱۹ (۱۹۰۱ میلادی) مستر دارسی نامی از انگلیسیان استرالیا امتیاز برآوردن نفت در سراسر ایران (بجز