میدادند که مصلحتبینان دولت روس چنان مصلحت دیدهاند که باید حکما و حتما مملکت وسیع الفضای ایروان و نخجوان و اردوباد و قلاع متینۀ آنها از تصرف دولت ایران بیرون آمده و رودخانۀ ارس قاطع نزاع دولتین شده به سرحدّیت فیمابین قرار گیرد و به این عزم توپهای بزرگ قلعهکوب از دارالسلطنۀ پترزبورگ مأمور شدهاند و در کار آمدن هستند و ژنرال بسقویچ نیز تدارک شایسته دیده از طرف ایروان عازم جنگ ایران میباشد و خبر رسید که لشکر پیش جنگ روسیه حرکت از مکان خود کرده وارد محال ایروان شدهاند و حسینخان سردار حسنخان برادر خود را با تفنگچیان مازندرانی و دو فوج نظام ایروان و اهالی شهر را در قلعۀ ایروان جای داده خود با سوار ایروان که قریب به چهار هزار نفر میشوند و در خارج قلعه در جاهای مناسب مشغول به نزول و ارتحال است و در این حال قلعۀ متینۀ عباس آباد در دست معتمدان از اهل مازندران و دماوند و تفنگچیان تبریز به کوتوالی علیمردانخان تبریزی مضبوط و محفوظ بود و یحییخان تبریزی در قلعۀ نظارۀ اردوباد مستحفظ و حاکم اردوباد بود و در آن قرب زمان میانۀ یحییخان و احسانخان کنگرلو که سرتیپ نظام نخجوان بود و به جهت قرب جوار اردوباد و نخجوان باهم مراوده داشتند در مجلسی از مجالس یگانگی که فیمابین نوکرباب متداول است کار به نزاع کشیده و با هم به عداوت راه میرفتند و از آنجایی که چنان مذکور بود که یحییخان را تقربی در خدمت نایبالسلطنه میباشد احسانخان از وخامت عداوت او اندیشیده به فکر کار خود افتاده بود و با حاجی علی عسکر خواجهسرای حرمخانۀ نایبالسلطنه طرح آشنایی چیده او را وکیل امور خود در خدمت نایبالسلطنه ساخته بود.
در این بین که لشکر روسیه از مقام خود حرکت میکردند احسانخان حاجی علی عسکر را واداشت که در خدمت نایبالسلطنه معروض نماید که علیمردانخان تبریزی را که مرد کاردیده است و در محاصرۀ سابق که به سرداری ژنرال گدویج در ایراوان واقع شده بود و علیمردانخان میان قلعۀ ایروان بوده باز روانۀ ایروان شود و محمد امینخان قاجار چون در جنگ گنجه چنانکه مذکور شد بعد از رفتن نایبالسلطنه برای آوردن مدد پای ثبات نیفشرده بود و به این جهت در خدمت