تفسیرهای اصل پنجاه و دوم
رأی تفسیری شورای نگهبان
ویرایشتفسیر اول
ویرایششماره ۷۱۴۵۰ تاریخ ۱۰/۱۲/۱۳۵۹
ساحت مقدس مجلس شورای اسلامی
شورای محترم نگهبان
به‌طوری که استحضار دارند طبق اصل هشتادم (۸۰) قانون اساسی:
«گرفتن و دادن وام یا کمکهای بدون عوض داخلی و خارجی از طرف دولت باید با تصویب مجلس شورای اسلامی‌باشد.» از مفاد این اصل چنین استنباط می‌شود که اخذ و پرداخت وامها و کمکهای یک دستگاه دولتی به دستگاه دیگر دولت مشمول این اصل نمی‌شود، چون مطابق اصل ۹۸ قانون اساسی تفسیر قانون اساسی در صلاحیت آن شورای محترم است؛ لذا تمنّی دارد در این خصوص اعلام نظر فرمایند.
محمدعلی رجائی _ نخست‌وزیر
شماره ۲۸۳۵ و _ ۱۹ تاریخ ۶/۴/۱۳۶۰
جناب آقای محمدعلی رجائی
نخست‌وزیر جمهوری اسلامی ایران
عطف به نامه‌های شماره ۷۵۲۸ مورخ ۳/۴/۱۳۶۰ و ۷۱۴۵۰ مورخ ۱۰/۱۲/۱۳۵۹:
موضوع سئوال در شورای نگهبان مطرح شد و نظر اکثریت اعضای شورا به شرح ذیل اعلام می‌شود:
«اخذ و پرداخت وامها و کمکهای یک دستگاه دولتی به دستگاه دیگر دولتی مشمول اصل هشتادم (۸۰) قانون اساسی نمی‌باشد؛ ولی با توجه به اصل پنجاه و دوم (۵۲) اگر منتهی به تغییری در ارقام بودجه شود تابع مراتب مقرر در قانون می‌باشد.»
دبیر شورای نگهبان _ لطف‌الله صافی
تفسیر دوم
ویرایششماره ۳۸۲۸ ـ ق تاریخ ۱۸/۲/۱۳۷۴
حضرت آیت‌الله جنتی
دبیر محترم شورای نگهبان
سلام علیکم
خواهشمند است با توجه به اصول ۵۲، ۵۳ و ۹۸ قانون اساسی اعلام نظر فرمائید آیا بودجه سالانه کل کشور و متمم آن و اصلاحات مربوط به قانون باید به صورت لایحه از سوی دولت تقدیم مجلس شورای اسلامی گردد یا به صورت طرح هم ممکن است.
علی اکبر ناطق نوری _ رئیس مجلس شورای اسلامی
شماره ۲۸۷ تاریخ ۱۷/۳/۱۳۷۴
ریاست محترم مجلس شورای اسلامی
عطف به نامه شماره ۳۸۲۸ ـ ق مورخ ۱۸/۲/۱۳۷۴:
شورای نگهبان به‌منظور رسیدگی و تهیه پاسخ لازم به سئوال مذکور در نامه تشکیل جلسه داد و نتیجه به شرح زیر اعلام می‌شود:
«۱_ نظر تفسیری شورای نگهبان نسبت به اصل پنجاه و دوم (۵۲) قانون اساسی این است که:
بودجه سالانه کل کشور و متمم آن و اصلاحات بعدی مربوط ـ در غیر مورد تغییر در ارقام بودجه ـ می‌بایست به صورت لایحه و از سوی دولت تقدیم مجلس گردد.
۲_ در مورد امکان تغییر در ارقام بودجه از طریق طرحی که نمایندگان محترم تقدیم مجلس می‌کنند شورای نگهبان به رأی نرسید.»
دبیر شورای نگهبان _ احمد جنتی
تفسیر سوم
ویرایششماره ۳۰۴۴ ـ ق تاریخ ۲۵/۲/۱۳۷۸
شورای محترم نگهبان
با عنایت به اطلاق اصل پنجاه و دوم (۵۲) قانون اساسی که دولت را مکلف به تهیه بودجه سالانه کل کشور و تسلیم آن به مجلس شورای اسلامی نموده است آیا انجام هر گونه اصلاحات در قانون بودجه از قبیل تغییر در ارقام، الحاق، حذف، جابجائی و متمم یا چند دوازدهم بودجه از طریق تقدیم طرحهای قانونی موضوع اصل (۷۴) قانون اساسی امکان‌پذیرمی‌باشد یا مستلزم تقدیم لایحه از سوی دولت محترم است؟
علی‌اکبر ناطق نوری _ رئیس مجلس شورای اسلامی
شماره ۵۱۴۶/۲۱/۷۸ تاریخ ۲۴/۵/۱۳۷۸
ریاست محترم مجلس شورای اسلامی
عطف به شمارة ۳۰۴۴- ق مورخ ۲۵/۲/۱۳۷۸ موضوع در جلسات شورای نگهبان مطرح و نظر شورا بدین شرح اعلام می‌گردد:
«نظر به اینکه عبارت «هرگونه اصلاحات در قانون بودجه» کلی است باید مصادیق آن مشخص گردد تا پاسخ روشن داده شود.
۱_ تغییر در ارقام بودجه به نحوی که در کل بودجه تأثیر بگذارد به وسیله طرح قانونی با توجه به اصل پنجاه و دوم (۵۲) قانون اساسی امکان‌پذیر نیست.
۲_ تصویب متمم و چند دوازدهم بودجه از طریق طرح قانونی با توجه به اصل پنجاه و دوم (۵۲) قانون اساسی جایز نمی‌باشد.
۳_ در خصوص تغییر در ارقام بودجه به وسیله طرح قانونی در صورتی که در بودجة کل کشور تأثیر نگذارد رأی تفسیری نیاورده است.
۴_ الحاق و حذف نیز همانند تغییر در ارقام بودجه است.»
دبیر شورای نگهبان _ احمد جنتی
منابع
ویرایشجستارهای وابسته
ویرایش- ↑ http://www.shora-gc.ir/Portal/Home/ShowPage.aspx?Object=GENERALTEXT&CategoryID=e2beada8-28bd-4ff4-a9f8-84d4ee0a2973&LayoutID=c7ce887a-48b8-4deb-a1b9-80ea8180295e
- ↑ http://law.dotic.ir/AIPLaw/lawhistoryview.do?reqCode=lawHistoryView&lawId=38162&isLaw=1 ، فقط با فایرفاکس باز کنید.
- ↑ http://law.dotic.ir/AIPLaw/lawview.do?reqCode=lawView&lawId=38162&isLaw=1 ، فقط با فایرفاکس باز کنید.
- ↑ لوح جامع قوانین و مقررات جمهوری اسلامی ایران، متن قانون اساسی