تقویم‌التواریخ/سده ششم
جدول وقایع مائهٔ سادسه از هجرت نبوی صلّی اللّه علیه و آله
۵۰۱: مقتولی سیف الدوله صدقه امیر عرب در جنگ سلطان محمد سلجوقی، و وفات تمیم بن معز صاحب قیروان،
۵۰۲ : استیلای چاولی بر موصل، و انهزام قلیج ارسلان ملک قرمان در جنگ چاولی و غرقه شدن او در خابور دجله، و وفات ابو المحاسن رویانی ۱ شیخ شافعیه، و ابو زکریا یحیی المعروف به خطیب تبریزی.
۵۰۳ : گرفتن فرنگ قلعهٔ طرابلس را بعد از محاصرهٔ هفت سال، و جنگ و استیلای کفار بر حصار بانیاس و طرسوس و حصن اکراد.
۵۰۴ : گرفتن فرنگ حصار بیروت را با سیف، و قلعهٔ صیدا را به امان، و استغاثهٔ اسلامیان از ملوک جهان.
۵۰۵ : وصول عسکر عراق به شیزر ۲، و پریشانی ایشان بعد از تفرق کلمه، و فوت سر عسکر، و انهزام اسپانیه در جنگ عظیم بر تاشفین، و وفات امام ابو حامد محمد غزالی، و بنای سور مشهد خراسان به مباشرت امیر علی کاکویه.
۵۰۶ : وفات امام ابو بکر محمد شاشی از کبار شافعیه. ۳
۵۰۷ : گرفتاری بغدوین حاکم قدس بعد از انهزام فرنگ در جنگ عظیم طبریه، ۴ و وفات رضوان ملک حلب، و مودود ملک موصل ۵، و محمد بن طاهر مقدسی از حفاظ، و ابو المظفر محمد ابیوردی از شعراء، و ابو المعین نسفی از کبار حنفیه.
۵۰۸ : استیلای لشکر سلجوقی بر حماه و کفر طاب، و وفات علاء الدوله مسعود غزنوی، و استیلای سنجر بر غزنه، و انهزام آق سنقر در جنگ [ایل]غازی در ارتقیه، و انهزام محمود شبانکاری در جنگ چاولی.
۵۰۹ : استنصار برسق سر عسکر سلطان محمد برای انتقام از طغتکین امیر شام و خذلان طاغیان، و وفات ابو شجاع دیلمی از حفاظ، و شریف بن الهباریه از شعراء، و یحیی البادیسی ملک افریقیه، و پادشاهی سلطان الدوله در غزنه بعد از قتل برادرش شیرزاد.
۵۱۰ : انهزام فرنگ در جنگ طغتکین، و وفات ابو بکر سمعانی از حفاظ، و انهزام سلطان الدوله در جنگ برادرش بهرامشاه به امداد سنجر سلجوقی، و انهزام محمود شبانکاری از رکن الدین چاولی.
۵۱۱ : خرابی سنجار از سیل عظیم، و وفات سلطان محمد سلجوقی، و یحیی بن مندهٔ اصفهانی المورخ، و انقراض آل سلجوق در شام، و انهزام ارسلان شاه غزنوی در جنگ سنجر در شاهاباد [ شاه آباد؟]غزنین.
۵۱۲ : خلافت مسترشد بعد از موت مستظهر، و مقتولی سلطان الدوله ارسلان شاه به دست برادرش بهرام شاه غزنوی.
۵۱۳ : قتال سنجر و محمود بن سلطان محمد در خراسان، و انهزام فرنگ در جنگ طغتکین و ایل غازی در نواحی حلب، و ظهور قبر ابراهیم خلیل‌الله و اسحاق و یعقوب علیهم السّلام در مغارهٔ مشهوره.
۵۱۴ : استیلای کفار گرج و خزر بر حصار تفلیس بعد از انکسار دبیس و ایل غازی سر عسکر اسلام.
و انهزام مسعود از محمود برادر خود در جنگ اسدآباد و مقتولی طغرائی وزیر مسعود، و وفات ابن سکره از حفاظ، و ظهور دولت موحدین در مغرب.
۵۱۵ : احتراق دار السلطنهٔ بغداد، و وفات امیر جیوش شهنشاه وزیر مصر، ۱ و ابن قطاع صقلی شیخ اللغة، و انهدام بعضی از رکن یمانی از کعبهٔ مکرمه.
۵۱۶ : وفات ایل غازی از ارتقیه، و امام محیی السنه حسین بغوی، ۲ و ابو القاسم ابن الفحام، و ابو محمد قاسم حریری صاحب «المقامات».
۵۱۷ : انهزام دبیس از مسترشد خلیفه در جنگ بغداد، و استرداد تمرتاش ارتقی، حصار خرتپرت را از فرنگ، ۱ و انهزام عسکر عبد المؤمن در جنگ زبیر بن علی، [و وفات ابن خیاط از شعراء]. ۲
۵۱۸ : انهزام فرنگ در جنگ آق سنقر بعد از گرفتن حصار صور به امان، و وفات حسن بن صباح رئیس اسماعیلیه در الموت، و ابو الفتح احمد بن برهان از کبار شافعیه، و امام ابو الفضل احمد میدانی صاحب «الامثال»، و احمد بن خازن بغدادی.
۵۱۹ : مقهوری دبیس در دست سنجر.
۵۲۰ : خطبه خواندن مسترشد در عید، و وفات شیخ احمد غزالی برادر ابو حامد محمد غزالی، و آق سنقر برسقی ملک موصل، و ابو الولید ابن رشد ۳ قاضی قرطبه، و ابو بکر طرطوشی نزیل اسکندریه، و انهزام طغتکین از فرنگ در جنگ مرج الصفر. ۴
۵۲۱ : مصالحهٔ محمود خلیفه بعد از قتل و نهب دار الخلافة، و مقتولی جمع کثیر از باطنیه به دست سنجر، و وفات ابو العز قلانسی مقری عراق، و ابو محمد عبد الله بن السید بطلیوسی از نحات.
۵۲۲ : استیلا یافتن عماد الدین زنگی بر حلب، و وفات طغتکین.
۵۲۳ : استیلای دبیس بر حله، و زنگی بر حماه و حمص، و مقتولی شش هزار اشرار در دمشق به تهمت عقیدهٔ اسماعیلیه، و استیلای فرنگ بر دمشق و رجوع ایشان به هجوم عسکر عرب و ترکمان.
۵۲۴ : انهزام فرنگ در جنگ زنگی ملک حلب، و گرفتن سلطان محمود حصار الموت ۵ را، و ظهور عقارب طیاره در بغداد، و وفات ابراهیم غزی از شعراء، و محمد بن تومرت بربری، و بارع دباس از ادبا، و استیلای سنجر بر سمرقند.
۵۲۵ : وفات حماد دباس از مشایخ صوفیه، و ابو العلاء زهر طبیب اندلسی، و عین القضاة همدانی، و سلطان محمود سلجوقی، و مقتولی امیر ابراهیم، سردار ملثمین در جنگ عبد المؤمن.
۵۲۶ : انهزام مسعود از سنجر در جنگ عظیم دینور، و انهزام رئیس زنگی در جنگ مسترشد خلیفهٔ بغداد، و وفات بوری ملک دمشق.
۵۲۷ : انهزام فرنگ از لشکر حلب، و گرفتن شمس الملوک حصار بانیاس را، و گریختن طغرل بن محمد از داود سلجوقی در جنگ خراسان، و وفات اسعد میهنی.
۵۲۸ : قوت خلیفهٔ بغداد و اطاعت ملوک، و وفات ابو الصلت اندلسی، و استیلای فرنگ بر جزیرهٔ جربه ۱، و انهزام فرنگ در جنگ غازی از دانشمندلو، و وفات ابو جعفر احمد بن البادش از نحات.
۵۲۹ : گرفتن زنگی حصار معره را از فرنگ، و انهزام عسکر خلیفه از مسعود در جنگ همدان، و اسیری مسترشد با خدم و حشم، و خلافت راشد بعد از مقتولی مسترشد با غدر باطنیه در مراغه، و وفات شمس الملوک دبیس اسدی، و عبد الغافر فارسی.
۵۳۰ : استیلای مسعود بر بغداد، و خلافت متقی با شرط تجرد از آلات حرب بعد از خلع راشد، و وفات محمد بن حمویه از مشایخ، [و محمد بن الفضل فراوی فقیه حرم مکه]. ۲
۵۳۱ : استظهار راشد به داود بن محمود سلجوقی و قتال او با مسعود در مراغه، و انهزام فرنگ از عسکر شام در جنگ طرابلس، و انهزام محمود خان حاکم سمرقند از گورخان در جنگ خجند، و مقتولی داود ۳، و استیلای بوزابه بر فارس.
۵۳۲ : مقتولی راشد بعد از شوکت کاذبه به دست باطنیه، و وفات ابو الحسن کرخی، و انوشروان بن خالد اصفهانی وزیر، [و خلافت مقتفی]. ۱
۵۳۳ : زلزلهٔ عظیمه در حیره و هلاک نفوس کثیره، و انهزام اتسز خوارزمی در جنگ سنجر در هزار اسب، و وفات محمود بن بوری ملک دمشق، و پوشیدن بعض تجار، کعبهٔ معظمه را به ثیاب فاخره، و تغافل کردن ملوک از تدارک آن به مشغلهٔ تدافع خصوم.
۵۳۴ : استیلای زنگی بر دمشق، و انهزام امیر تاشفین از عبد المؤمن در جنگ مغانه، و وفات ابو اسحاق صفار از ائمهٔ حنفیه.
۵۳۵ : محاصره کردن زنگی دمشق را، و وفات ابو القاسم اصفهانی از حفاظ، و رزین بن معاویهٔ عبدری، و خواجه یوسف همدانی، و گرفتن عبد المؤمن حصار مراکش را بعد از محاصرهٔ یک سال.
و وفات شیخ الاسلام علی اسبیجانی از کبار حنفیه.
۵۳۶ : انهزام سنجر در جنگ عظیم گورخان و کفار اتراک در سمرقند، ۲ و وفات ابن برجان افریقی، ۳ و محمد بن علی مازری شارح «مسلم»، و شیخ الاسلام احمد جامی، و حسام الشهید عمر بن عبد العزیز بن مازه در سمرقند، و استیلای اتسز خوارزمی بر مرو.
۵۳۷ : وفات ابو سعید میدانی صاحب «السامی» ۴، و امام نجم الدین عمر بن محمد نسفی، و انقراض دولت کاکویه در فارس، و ظهور دولت اتابکان یزد از فروع آل بویه، و بنای قلعهٔ عمادیه به مباشرت عماد الدین زنگی ملک موصل. ۵
۵۳۸ : استیلای سنجر بر بلاد خوارزم، و وفات صاحب «کشاف» جارالله زمخشری.
۵۳۹ : خسارت حجاج عراق در مکه، و وفات ابن خیرون مقری بغداد، و استرداد عماد زنگی حصار رها و سروج را از فرنگ، و استیلای عبد المؤمن بر وهران و تلمسان.
۵۴۰ : وفات ابو منصور موهوب جوالیقی، و ظهور دولت اتابکان در آذربایجان، و وفات رکن الدین ابو الفضل کرمانی.
۵۴۱ : شیوع رفض و الحاد در بغداد، و استیلای گرجیان بر آذربایجان، و استرداد نور الدین حصار قنیطره را از فرنگ، و وفات شیخ عبد القادر گیلانی از مشاهیر، ۱ و حسین سبط خیاط مقری بغداد.
۵۴۲ : وفات ابو نصر صباغ، و ابو السعادات ابن شجری، و گرفتن نور الدین محمود بعض قلاع را از فرنگ، و ظهور دولت آل سلغر در فارس و کرمان، و مقتولی بوزابه، و انهزام عسکر فارس و کرمان در جنگ مسعود سلجوقی، و وفات امام افتخار الدین طاهر بن احمد صاحب «خلاصه».
۵۴۳ : انهزام فرنگ در جنگ دمشق، و خرابی سواد عراق از عسکر مسعود، و گرفتن کفار صقلیه حصار مهدیه را با حیله، و انقراض دولت بنی بادیس [ بنی زیری] در افریقیه، و وفات ابو اسحاق الغنوی از مشایخ صوفیه. ۲
۵۴۴ : انهزام فرنگ در جنگ نور الدین و اسیر شدن حاکم انطاکیه، و وفات ابو بکر احمد ارجانی از شعراء، و حافظ لدین الله، و قاضی عیاض بن موسی، و سیف الدین غازی ملک موصل، و انهزام جهانسوز از سنجر در جنگ غزنه.
۵۴۵ : گرفتن عربان، قافلهٔ عراق را و تلف نفوس کثیره در بریه، و ظهور دولت اتابکان لر بزرگ در لرستان، و دولت غوریه در غزنه و خراسان.
۵۴۶ : وفات قاضی ابو بکر ابن العربی از کبار محدثین، ۱ و انهزام فرنگ در جنگ نور الدین، و استرداد بلاد از فرات تا به مرعش، و وفات شهاب الدین ادیب صابر از شعرای فرس.
۵۴۷ : منخسف شدن بهرام شاه غزنوی با اولاد و اتباعش در جنگ ملتان، و وفات مسعود سلجوقی، و اوحد الدین انوری از شعرای فرس.
۵۴۸ : خروج طایفهٔ غز یعنی ترکمان ۲ در خراسان و اسیر شدن سنجر بعد از قتال و انهزام، و غارت نیشابور و بلخ، و گرفتن فرنگ حصار عسقلان را، و استیلای غیاث غوری بر هرات، ۳ و وفات امام محمد شهرستانی، و ابن القیسرانی، و عین الزمان احمد بن منیر.
۵۴۹ : انقراض دولت بنی طغتکین، و استیلای نور الدین بر دمشق، و غلبهٔ مقتفی بر عسکر محمد شاه در عراق، ۴ و وفات ظافر عبیدی، ۵ و ولادت چنگیز خان،
۵۵۰ : وفات احمد بن معداقلیشی، و ابو الکرم شهر زوری قاری عراق، و مجلی بن جمیع قاضی مصر.
۵۵۱ : پریشانی طایفهٔ اوغوز با موت علی سردار ایشان، و خلاص شدن سنجر از اسر، و آمدن سلیمان شاه به بغداد برای تقلید سلطنت، و ظهور دولت بنی حفص در تونس و افریقیه ۱.
۵۵۲ : خرابی جانب بغداد از عساکر محمد شاه سلجوقی، و قحط مفرط در خراسان به استیلای اوغوز، ۲ و استرداد نور الدین حصار بانیاس و غزه را و انهزام فرنگ از او در جنگ صیدا، ۳ * و وفات سلطان سنجر و شمس الملوک.
۵۵۳ : جنگ خراسانیان با لشکر اوغوز، و استیلای محمد شاه بر خوزستان، و وفات ابو الوقت عبد الاول سجزی از حفاظ حدیث، و امام ظهیر بلخی، و انقراض دولت آل نجاح در یمن.
۵۵۴ : گرفتن عبد المؤمن حصار مهدیه را از فرنگ، و استیلای اوغوز بر نیشابور، و فتنهٔ عظیمه در میان فقهای نیشابور و علویان، ۴ و انهزام کفار در جنگ شام، و وفات محمد شاه سلجوقی، و ظهور دولت مهدیه در یمن.
۵۵۵ : خلافت مستنجد بعد از فوت مقتفی، و وفات فائز فاطمی و خسرو شاه غزنوی، و استیلای سلیمان شاه بر همدان، و انقراض دولت غزنویه در خراسان، و ظهور دولت غوریه در خراسان، و ابتدای دولت ایوبیه در حمص.
۵۵۶ : انهزام شاه غازی ملک طبرستان از لشکر غز، ۵ و ظهور دولت سلدقیه ملوک ارزن الروم و انهزام امیر سلدق در جنگ گرجیان، و وفات امام ناصر الدین سمرقندی، و سلیمان شاه، و طلائع وزیر مصر.
۵۵۷ : کسوف تام، و انهزام گرجیان از اهل اسلام در جنگ عظیم آذربیجان، و رجوع حجاج عراق از راه، و وفات عدی بن مسافر شیخ شام، و بنای حوالی روضهٔ مطهره از زیر زمین به مباشرت نور الدین.
۵۵۸ : غلبهٔ فرنگ بر نور الدین در جنگ حصن الاکراد، ۱ و انهزام آل دبیس از عسکر مستنجد، و وفات عبد المؤمن سلطان مغرب، و جمال الدین اصفهانی وزیر جواد، و انقراض دولت بنی اسد در حلب.
۵۵۹ : انهزام فرنگ از نور الدین در جنگ حارم و اسیر شدن سر عسکر روم، و انهزام کفار در جنگ سلجوقیان روم، و رفتن نور الدین به مصر برای اخراج فرنگ از مصر، و وفات نصر بن خلف ملک سجستان.
۵۶۰ : فتنه و تعصب مذهب ۲ در اصفهان ۳، و انهزام قلیج ارسلان در جنگ یاغی بسان از دانشمندیه، و وفات عون الدین وزیر مقتفی، ۴ و امام تاج الدین عبد الغفور بن لقمان کردری از کبار حنفیه، ۵ و حجة الافاضل علی بن محمد النحوی.
۵۶۱ : شیوع مذهب تشیع در بغداد، و استیلای گرجیان بر آذربایجان، و استرداد نور الدین حصار قنیطره را از فرنگ، و وفات شیخ عبد القادر گیلانی از مشاهیر.
۵۶۲ : دخول اسد الدین به مصر برای دفع فرنگ و انهزام شاور در جنگ او، و تمکن شاور در شحنگی مصر بعد از صلح، و وفات امام ابو سعید عبد الکریم بن محمد سمعانی از حفاظ.
۵۶۳ : وفات ابو النجیب سهروردی از کبار مشایخ، و ابتدای دولت بنی ایوب در حمص.
۵۶۴ : استیلای فرنگ بر غالب محلات مصر و رجوع آن قوم ابتر به قدوم اسد الدین با عسکر، و وزارت صلاح الدین بعد از مقتولی شاور، و وفات شیرکوه، و انقراض دولت دانشمندیه در روم.
۵۶۵ : زلزلهٔ عظیمه در شام، و استیلای فرنگ بر دمیاط، و استیلای نور الدین بر سنجار.
۵۶۶ : استیلای قوم خزر بر بعضی بلاد ارمنیه و مقتولی سی هزار مرد از مسلمانان، و خلافت مستضیء بعد از خلافت مستنجد. ۱
۵۶۷ : ابتدای دولت ایوبیه به سلطنت صلاح الدین، و انقراض دولت فاطمیه به موت عاضد، و ظهور دولت مؤیدیه در خراسان.
و وفات ابو محمد خشاب نحوی.
۵۶۸ : رفتن قراقوش به مغرب و استرداد حصار طرابلس را از فرنگ، و انهزام کفار روم در جنگ ابن لاون ارمنی، و استرداد نور الدین حصار بهسنی و مرعش را، ۲ و وفات ملک النحاة حسن بغدادی، و محمد بن ظفر مکی از نحات.
۵۶۹ : وفات ابو العلاء همدانی از حفاظ قرآن، و سعید بن دهان شیخ نحات، و عمارة بن علی فقیه یمن، و سلطان نور الدین شهید، و ابتدای دولت بنی ایوب در یمن، ۳ و انقراض مهدیه در زبید، ۴ و وفات حکیم سوزنی از شعراء.
۵۷۰ : استیلای صلاح الدین بر ممالک شام، و وفات امام جمال الدین اسعد کرابیسی ۵.
۵۷۱ : انهزام غازی سیف الدین صاحب موصل از سلطان صلاح الدین در جنگ حلب، و وفات ابو القاسم ابن عساکر مورخ شام، [و ارسلان سلجوقی]. ۶
۵۷۲ : بنای قلعة الجبل و سور کبیر مصر به اذن صلاح الدین، و انهزام عسکر اسپانیه ۷ در جنگ صلاح الدین، و بنای شهر منصوره به مباشرت سیف الاسلام در برابر جند.
۵۷۳ : انهزام عسکر اسلام از فرنگ در جنگ رمله، و وفات ارسلان شاه سلجوقی، ۱ و رشید محمد بن محمد و طواط از مشاهیر کتاب، و ابو فراس علی عامری از کبار شعراء.
۵۷۴ : انهزام فرنگ از فرخ نایب شام، و ضعف مذهب تشیع، ۲ و وفات حیص بیص از شعرای عصر، و بنای سور عظیم و قلعهٔ جبل در قاهره.
۵۷۵ : خلافت ناصر لدین الله بعد از موت مستضیء، و انهزام فرنگ از صلاح الدین، و انهزام عسکر قلیج ارسلان از عمر بن شهنشاه در جنگ حصن رعنان. ۳
۵۷۶ : رسیدن تقلید نامهٔ سلطنت صلاح الدین از ناصر خلیفه، و وفات امام ابو طاهر احمد سلفی از مشاهیر حفاظ، و ملک المعظم توران شاه، و سیف الدین غازی، و مجد الدین محمد المعروف به حکیم سنائی صاحب «حدیقه»، ۴ و شیخ ابو محمد یوسف بن مؤید الشهیر به نظامی از شعرای فرس. ۵
۵۷۷ : وفات امام کمال الدین عبد الرحمن ابن انباری، و توجه پرنس افرنجی حاکم کرک به مدینهٔ منوره و انهزام او از فرخ شاه.
۵۷۸ : پوشیدن ناصر خلیفه لباس فتوت از شیخ فتوت عبد الجبار، و وفات شیخ ابو العباس رفاعی، و خلف بن بشکوال.
۵۷۹ : وفات ایلهٔ بغدادی، و استیلای صلاح الدین بر حصار آمد و حلب در صفر، و تبشیر قاضی مجیر الدین به فتح قدس شریف در رجب، و ابتدای دولت بنی ایوب در حلب.
۵۸۰ : وفات یوسف بن عبد المؤمن ملک مغرب بعد از انهزام در جنگ شنترین ۶، و پادشاهی منصور بن یعقوب و غالب شدن او بر ملثمین، و ابتدای دولت آل خورشید در لور کوچک، ۱ و وفات نور الدین احمد صابونی از شیوخ حنفیه.
۵۸۱ : فتنهٔ عظیمه در میان ترکمان و اکراد، و منع کردن سیف الاسلام قول حی علی خیر العمل را در اذان حرمین، و وفات عبد الحق اشبیلی از حفاظ، و ابو القاسم السهیلی، و عبد الله بن ابراهیم المفسر، و طغان شاه از مؤیدیه.
۵۸۲ : قران سبعهٔ سیاره در میزان و حکم منجمین به خرابی عالم از طوفان ریح، و فتنهٔ عظیمه مابین شیعه و سنیان بغداد برای ماتم عاشورا، و ابتدای دولت بنی ایوب در حصن کیفا ۲، و وفات ابن بری لغوی، و خاقانی از شعرای فرس.
۵۸۳ : انهزام فرنگ در جنگ صلاح الدین و استرداد قدس و عکه و قلاع عدیدهٔ شام از کفار، و انقراض دولت آل سلجوق در کرمان، و انهزام ملثمین در جنگ یعقوب موحدی.
و استیلای غیاث الدین محمد غوری بر بلاد هند.
۵۸۴ : انهزام طغرل از عسکر خلیفه، و گرفتن ملک عادل قلعهٔ کرک را، و وفات ابن التعاویذی از شعراء، و ابن ملکون حضرمی از نحات، و محمد بن عبد الرحمان مسعودی شارح مقامات.
۵۸۵ : هجوم فرنگ بر حصار عکا بعد از پریشانی در جنگ صلاح الدین و امتداد زمان محاصره تا به آخر سال، و خرابی حصن عسقلان در رمله با رای صلاح الدین، و وفات ابن ابی عصرون فقیه شام.
۵۸۶ : کارزار سلطان صلاح الدین با فرنگ مدت یک سال، و ابتدای دولت ایوبیه در حماه، و گرفتن سلطان یعقوب حصار مثلب (؟) را از فرنگ، و انهزام سلطان شاه از غیاث الدین غوری در جنگ طالقان، و وفات زین المشایخ محمد بقالی ۳، و شیخ عطار.
۵۸۷ : گرفتن فرنگ حصار عکا را، و مقتولی شهاب الدین سهروردی فیلسوف.
و وفات زین الدین احمد عتابی، و امام ابو بکر کاشانی صاحب «تحفه» ۱ از کبار حنفیه، و احمد بن مودود چشتی از کبار مشایخ.
۵۸۸ : انهزام هندیان در جنگ غیاث الدین غوری، و حروب عدیدهٔ اسلامیان با فرنگ و انهزام کفار در اکثر جنگها، و استرداد حصار یافا، ۲ و احتراق کتب فروع در فاس ۳ با رای سلطان یعقوب برای عمل به کتب احادیث، و وفات محمد بن اسماعیل القفال.
۵۸۹ : مقتولی سلطان طغرل سلجوقی در جنگ تکش خوارزمی، و انهزام هندیان و مقتولی ملکشاه در حرب غیاث الدین غوری، و وفات سلطان صلاح الدین بن عز الدین ملک موصل ۴، و فوت شیخ ابو مدین مغربی قاری از کبار مشایخ.
۵۹۰ : انهزام عسکر هند در جنگ شهاب الدین غوری، و مقتولی چغوربیک در جنگ خوارزم شاه در ری، و انقراض دولت سلجوقیه در خراسان، و وفات ابو محمد قاسم شاطبی شیخ القراء، و ابتدای دولت ملوک هند.
۵۹۱ : انهزام کفار اسپانیه از حرب [ابو] یعقوب [یوسف بن تاشفین]موحدی در جنگ عظیم وقعهٔ زلاقه ۵ و مقتولی صد هزار کافر و استرداد قلعهٔ رباح ۶.
۵۹۲ : انهزام اسپانیه در جنگ ابو یعقوب و استیلای او بر حصار طلیطله و عقد مصالحه برای دفع ملثمین از افریقیه، و وفات امام قاضی خان [حسن بن منصور بن ابی القاسم]محمود بن عبد العزیز اوزجندی از کبار حنفیه.
۵۹۳ : استرداد فرنگ بعضی از قلاع شام را، و بنای مهدیه در برابر سلانیک به مباشرت سلطان یعقوب، و وفات سیف الاسلام طغتکین ایوبی در یمن، و امام برهان الدین علی بن ابی بکر المرغینانی صاحب الهدایة، و امام حسام الدین علی رازی شارح قدوری.
۵۹۴ : استیلای تکش خوارزمی بر بخارا، و انهزام کفار اتراک از بهاء الدین سام در جنگ بخارا، و وفات احمد بن [محمد بن]محمود غزنوی صاحب المقدمة.
۵۹۵ : فتنهٔ هایله در میام امام فخر و کرامیه در هرات و حافظ عبد الغنی و اشعریه در دمشق برای تعصب مذهب، و انقراض دولت مؤیدیه در خراسان و دولت ملثمین در مغرب، و وفات سلطان یعقوب مجاهد منصور. ۱
۵۹۶ : سلطنت محمد خوارزمشاهی بعد از موت علاء الدین تکش، و انهزام ملک افضل از ملک عادل در جنگ مصر، ۲ و وفات ابو اسحاق عراقی، و قاضی عبد الرحیم لخمی.
۵۹۷ : غلا و وبا در مصر، و زلزلهٔ عظیمه در اکثر معموره و هلاک شدن خلق عظیم از آن، و وفات ابو الفرج ابن جوزی، و عماد کاتب از مشاهیر.
۵۹۸ : انقراض دولت شرفای بنی فلیته در حجاز، و بنی سلدق در ارزن الروم، و ظهور دولت بنی قتاده، و زلزلهٔ عظیمه در بلاد اسلامیه، و انهزام سلیمان سلجوقی در جنگ گرجیان، و وفات ابو طاهر برکات خشوعی، و طاهر بن محمد المعروف به ظهیر فاریابی از مشاهیر شعراء.
۵۹۹ : تموج نجوم در آسمان یک شب تمام در سلخ محرم، و بنای سور دمشق، و ابتدای دولت بنی هاشم در مدینهٔ منوره، و انهزام اونک خان در جنگ چنگیز خان و استقلال یافتن در خانیت، و وفات غیاث الدین غوری ۳.
۶۰۰ : سنة الرماد برای نزول رماد ۱ سفید از جو هوا در یمن، و استیلای فرنگ بر قوه ۲، و انهزام عسکر شهاب الدین غوری از خوارزمیان در جنگ هرات، و وفات ابو الفتح اسعد عجلی، و حافظ عبد الغنی.