شاهنامه (تصحیح ژول مل)/یافتن گیو کیخسرو را

یافتن گیو کیخسرو را

  بتوران همی تفت چون بیهشان مگر یابد از شاه جائی نشان  
  چنین تا بر آمد برین هفت سال میان سوده از تیغ و بند و دوال  
  خورش گور و پوشش هم از چرم گور گیا خوردن و باده‌اش آب شور  
  همی گشت گرد بیابان و کوه برنج و بسختی و دور از گروه  
  بدآنگه که رستم ازین روی آب بیآورد لشکر هم اندر شتاب  ۶۲۵
  سپهدار توران بگنگ آمده دگر باره توران بچنگ آمده  
  بپیران بفرمود کای هوشیار تو کیخسرو شوم را ایدر آر  
  ز ماچین بیآور بمادر دهش برو هر سوی دار بسته رهش  
  فرستاد پیران از اندر زمان فرستادهٔ بر هیونی چمان  
  بیآورد پور سیاوخش را جوان خردمند با هوش را  ۶۳۰
  سپردش بمادر هم آنجایگاه برآمد برین نیز یکچند گاه  
  چو گیو دلاور بتوران زمین برآنسان همی گشت اندوهگین  
  چنان بد که روزی پر اندیشه بود بپیشش یکی نامور پیشه بود  
  بدآن مرغزار اندر آمد دژم جهان خرّم و گیو را دل بغم  
  زمین سبزه و جوی پر آب دید چنان جای آرامش و خواب دید  ۶۳۵
  فرود آمد و اسپ را بر گذاشت بخفت و همی دل پراندیشه داشت  
  همی گفت مانا که دیو پلید بر پهلوان بد که این خواب دید  
  ز کیخسرو ایدر نیابم نشان چه دارم همی خویشتن را کشان  
  کنون گر برزم اند یاران من ببزم اندرون غمگساران من  
  یکی نامجوی و دگر شاد روز مرا بخت بر گنبد افشاند کوز  ۶۴۰
  همی بر فشانم بخیره زبان خمیده روانم چو خمّ کمان  
  همانا که خسرو ز مادر نزاد وگر زاد دادش زمانه بباد  
  ز جستن مرا رنج و سختیست بهر انوشه کسی کو بمیرد بزهر  
  سری پر ز غم گرد آن مرغزار همی گشت شهرا شده خواستار  
  یکی چشمهٔ دید تابان ز دور یکی سرو بالا دل آرام پور  ۶۴۵
  یکی جام می برگرفته بچنگ بسر بر زده دستهٔ رنگ رنگ  
  ز بالای او فرّهٔ ایزدی بدیدار او رایت بخردی  
  تو گفتی سیاوخش بر تخت عاج نشستست و بر سرش بیچاده تاج  
  همی بوی مهر آمد از روی اوی همی زیب تاج آمد از موی اوی  
  بدل گفت اینکس جز از شاه نیست چنین چهره جز در خور گاه نیست  ۶۵۰
  پیاده بدو نیز بنهاد روی چو تنگ اندر آمد بنزدیک اوی  
  گره سست شد بر در رنج اوی پدید آمد آن نامور گنج اوی  
  چو کیخسرو از چشمه او را بدید بخندید و شادان دلش بر دمید  
  بدل گفت کین گرد جز گیو نیست بدون مرز خود زین نشان نیو نیست  
  مرا کرد خواهد همی خواستار بایران برد تا بوم شهریار  ۶۵۵
  چو تنگ اندر آمد گو نامدار برآمد ز جا خسرو شهریار  
  ورا گفت کای گیو شاد آمدی چو با فرّ ایزد وداد آمدی  
  چگونه سپردی برین مرز راه ز طوس و ز گودرز و کاوُس شاه  
  چه داری خبر جمله هستند شاد همی در دل از خسرو آرند یاد  
  جهانجوی رستم گو پیلتن چگونه است دستان و آن انجمن  ۶۶۰
  چو بشنید گیو این سخن خیره ماند زبانرا بنام جهانبان براند  
  بدو گفت گیو ای شه سرفراز جهانرا بمهر تو آمد نیاز  
  برآنم که پور سیاوش توئی ز تخم کیانی و خسرو توئی  
  مرا یاد کن ای سر راستان ز گودرز با تو که زد داستان  
  ز کشواد و گیوت که داد آگهی که با خرّمی بادی و فرّهی  ۶۶۵
  بدو گفت کیخسرو ای شیر مرد مرا مادر این از پدر یاد کرد  
  که از فرّ یزدان کشادی سخن بدآنگه که اندرزش آمد ببن  
  همی گفت با نامور مادرم کز ایدر چه آید ز بد بر سرم  
  سرنجام کیخسرو آید پدید پدید آورد بندها را کلید  
  بدآنگه که گردد سرافراز نیو بیآید بتوران جهاندار گیو  ۶۷۰
  مر او را سوی تخت ایران برد بر نامداران و شیران برد  
  جهانرا بمردی بپای آورد همان کین ما را بجای آورد  
  بدو گفت گیو ای سر سرکشان ز فرّ بزرگی چه داری نشان  
  نشان سیاوش بدیدار بود چو بر گلستان نقطهٔ قار بود  
  تو بکشای و بنمای بازو بمن نشان تو پیداست بر انجمن  ۶۷۵
  برهنه تن خود بنمود شاه نگه کرد گیو آن نشان سیاه  
  که میراث بود از گه کیقباد درستی بدآن بد کیانرا نژاد  
  چو گیو آن نشان دید بردش نماز همی ریخت آب و همی گفت راز  
  گرفتش ببر شهریار زمین ز شادی برو بر گرفت آفرین  
  از ایران بپرسید و از تخت شاه ز گودرز و از رستم رزم خواه  ۶۸۰
  بدو گفت گیو ای جهاندار کی سرافراز و بیدار و فرخنده پی  
  جهاندار دانندهٔ خوب و زشت مرا گر نمودی سراسر بهشت  
  همان هفت کشور بشاهی جهان نهادی بزرگی و تاج کیان  
  نبودی دل من بدین خرّمی که روی تو دیدم بتوران ز می  
  که داند بایران که من زنده‌ام بخاکم و گر بآتش افگنده‌ام  ۶۸۵
  سیاوخش را زنده گر دیدمی ز تیمار و زنجش بپرسیدمی  
  سپاس از جهاندار کین رنج سخت بشادی و خوبی سرآورد بخت  
  برفتند زان بیشه هر دو براه بپرسید خسرو ز کاوُس شاه  
  وز آن هفت ساله غم و درد او ز گستردن و خواب و از خورد او  
  همی گفت با شاه گیو این سخن که دادار گیتی چه افگند بن  ۶۹۰
  همان خواب گودرز و رنج دراز خور و پوشش و درد و آرام و ناز  
  ز کاوُس کش سال بفگند فر ز درد پسر گشت بی پا و سر  
  از ایران پراگنده شد رنگ و بوی سراسر بویرانی آورد روی  
  دل خسرو از درد و رنجش بسوخت بکردار آتش رخش برفروخت  
  بدو گفت کاکنون ز رنج دراز ترا بردهد بخت آرام و ناز  ۶۹۵
  مرا چون پدر باش و با کس مگوی ببین تا زمانه چه آرد بروی